Đau đầu do thời tiết có nguy hiểm hay không?

Khi thời tiết thay đổi bất thường, nắng nóng, mưa lạnh đột ngột, nhiều người hay gặp phải các cơn đau đầu, đau nửa đầu từ nhẹ đến dữ dội. Tuy nhiên, rất ít người tìm hiểu nguyên nhân và cách phòng ngừa, cải thiện khiến bệnh ngày một nặng thêm, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ tai biến mạch máu não, đe dọa tính mạng khó lường.

Vì sao bị đau đầu do thay đổi thời tiết?

Đau đầu do thời tiết thường do nhiệt độ thay đổi đột ngột đòi hỏi hệ thống mạch máu sẽ phải có các phản xạ để thích nghi với sự thay đổi đó. Khi mạch máu co lại, tuyến thượng thận sẽ tăng tiết các chất thần kinh thể dịch (catecholamine) trong máu dẫn đến co mạch ngoại vi. Bên cạnh đó, đường trong gan sẽ được huy động tối đa để tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động.

Dưới tác động của các yếu tố căng thẳng và thời tiết, người bị đau đầu thường rơi vào chứng mất ngủ kéo dài triền miên. Bên cạnh đó, càng mất ngủ thì “nạn nhân” càng rơi vào trạng thái đau đầu, đau nửa đầu dai dẳng. Đặc biệt là những người đang làm công việc “bàn giấy”, văn phòng, những cơn đau đầu lúc dữ dội, lúc âm ỉ có thể khiến cơ thể mệt mỏi, vật vờ, choáng váng, làm mất tập trung và giảm năng suất làm việc rõ rệt.

Ngoài ra, vào mùa hè, cơ thể ra mồ hôi nhiều khiến cơ thể luôn thiếu nước, nếu không bổ sung nước kịp thời để phục vụ cho các hoạt động của cơ thể trong đó có não bộ, bạn cũng dễ bị đau đầu khi thay đổi tư thế.

Thời tiết nóng bức cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ, mất ngủ khiến hoạt động của trí não bị rối loạn dễ gây đau đầu, stress, nhức mỏi tay chân. Việc sử dụng các loại đồ uống ướp lạnh khi vừa đi ngoài trời nắng vào cũng là nguyên nhân làm cho bạn bị đau đầu, viêm họng, mệt mỏi.

Theo một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Neurology thì nhiệt độ tăng cao khiến nhiều người phải cấp cứu vì đau đầu. Các nhà nghiên cứu cho rằng, với mức tăng nhiệt khoảng 5 độ C thì trong ngày hôm sau, tỉ lệ người đau đầu phải nhập viện tăng lên 7,5%. Và khi áp suất không khí giảm - hiện tượng xảy ra trước khi trời mưa, cũng liên quan đến việc gia tăng số người bị đau đầu trong 48 - 72 giờ sau đó.

Đau đầu do thời tiết thay đổi đột ngột - kể cả trường hợp nhẹ cũng có liên quan trực tiếp đến những tổn thương ở mạch máu não

Dấu hiệu không thể bỏ qua

Đau đầu do thay đổi thời tiết sẽ có điểm chung là cơn đau có khi âm ỉ, tê buốt hoặc đau dữ dội, choáng váng, lan xuống cả hốc mắt, mũi… Những cơn đau dạng này thường xảy ra trước, trong và sau khi thời tiết khắc nghiệt (quá nóng, quá lạnh); thay đổi đột ngột (đang nắng chuyển mưa bất chợt) hoặc người bệnh từ ngoài trời nắng vào phòng máy lạnh; tắm sớm hoặc khuya; tắm nước có nhiệt độ quá chênh lệch với nhiệt độ bên ngoài; đi du lịch ở vùng khí hậu khác.

Nhiều người nhạy cảm với sự thay đổi của mưa nắng đến nỗi tự ví cơ thể mình giống như “cỗ máy dự báo thời tiết”. Cứ mỗi lần “đau đầu nhức óc” là y như rằng sau đó trời mưa hoặc khí hậu thay đổi như đã chuyển mùa. Dù buổi sáng, trưa hay tối chẳng biết cơn đau ập đến lúc nào.

Cứ vào mỗi dịp thời tiết thay đổi mưa - nắng, nóng - lạnh, số lượng người đến khám chuyên khoa thần kinh vì đau đầu tăng lên rõ rệt, tuy nhiên, theo các chuyên gia, số người “cam chịu" những cơn đau nhưng chưa đến khám còn đông hơn rất nhiều. Có hai dạng đau đầu cơ bản là đau cả đầu hoặc đau nửa đầu với các triệu chứng âm ỉ, tê buốt đầu cách hồi, hoặc đau dồn dập, dữ dội, choáng váng…gây suy giảm sức khoẻ, dẫn tới nhiều phiền toái trong công việc, cuộc sống.

Thời tiết nóng bứt có thể làm các cơn đau đầu diễn ra dồn dập đến choáng váng, đặc biệt là ở những người làm công việc văn phòng

Bệnh lý nào “báo động” những cơn đau đầu do thời tiết ?

Liên quan đến thời tiết thay đổi bị đau đầu, các nghiên cứu gần đây cho thấy, sự nhạy cảm với thời tiết ở bệnh nhân đau đầu có liên quan chặt chẽ đến các rối loạn hoạt động não và những tổn thương nhất định ở mạch máu do đau đầu, mất ngủ, căng thẳng… hay xơ vữa động mạch. 

Trong đó, đau đầu - mất ngủ là cặp đôi song hành tạo thành một vòng xoáy bệnh lý dai dẳng, và làm tăng nguy cơ đột quỵ. Dưới tác động của các yếu tố căng thẳng và thời tiết, người bị đau đầu thường rơi vào trạng thái mất ngủ kéo dài triền miên. Bên cạnh đó, càng mất ngủ thì “nạn nhân” càng rơi vào đau đầu, đau nửa đầu dai dẳng. Đặc biệt là những người đang làm công việc “bàn giấy”, văn phòng, những cơn đau đầu lúc dữ dội, lúc âm ỉ có thể khiến cơ thể mệt mỏi, vật vờ, choáng váng, làm mất tập trung và giảm năng suất làm việc rõ rệt.

Trên cơ sở nghiên cứu sinh học phân tử, các nhà khoa học chỉ ra đau đầu, mất ngủ và các tổn thương mạch máu có liên quan chặt chẽ đến yếu tố gọi là gốc tự do. Gốc tự do sản sinh liên tục do nội sinh (quá trình trao đổi chất của cơ thể) và ngoại sinh (stress, thức ăn độc hại, hóa chất…), gây ra hàng loạt các bệnh lý như đau đầu, mất ngủ, suy giảm trí nhớ, thoái hóa thần kinh (như Alzheimer)... và đặc biệt là đột quỵ - căn bệnh nguy hiểm đang khiến 50% trường hợp tử vong và 50% bại liệt, tổn thương não vĩnh viễn.

Theo GS.TS Nguyễn Văn Thông (Chủ tịch Hội Phòng chống Đột quỵ miền Bắc, Chủ nhiệm Bộ môn Thần kinh Viện nghiên cứu YDLS 108), quá trình tấn công liên tục của gốc tự do lên não sẽ “phá vỡ” hàng rào phòng vệ tự nhiên ở não, làm tổn thương các mạch máu não, tăng phản ứng viêm và hình thành mảng xơ vữa, cản trở lưu thông máu gây thiếu máu não dẫn mắc chứng đột quỵ. Vì vậy, không nên lơ là bỏ qua các cơn đau do thời tiết vì có thể đó là “báo động đỏ” bệnh não nguy hiểm.

Dưới tác đác động của thời tiết, vòng xoáy đau đầu - mất ngủ càng gây mệt mỏi, phiền toái dai dẳng cho người bệnh

3 sai lầm cần tránh ngay khi bị đau đầu do thời tiết

Bên cạnh việc tìm ra giải pháp giải quyết cơn đau đầu, người bệnh cũng cần tránh các thói quen như:

- Lơ là, bỏ qua: Đau đầu do thời tiết gây khó chịu, phiền toái nhưng tâm lý chung của nhiều người là chủ quan, chưa nhận thức đúng mức độ nguy hiểm của bệnh. Nhiều người hay cố gắng chịu đựng và nghĩ cơn đau sẽ hết khi thời tiết bớt khắc nghiệt. Tuy nhiên, cơn đau sẽ tăng nặng hơn khi quay lại và tiềm ẩn nguy cơ đột quỵ khó lường, đe dọa tính mạng.

- Đánh cảm (cạo gió), bấm huyệt, xoa dầu nóng, xoa bóp: Nhiều người khi bị đau đầu thường dùng đồ bạc đánh gió vùng trán, hai bên đầu hay xức dầu, uống trà nóng, xông tinh dầu… Những cách này có thể giúp người bệnh có cảm giác dễ chịu hơn nhưng chỉ là tác dụng tạm thời, không hiệu quả khi đau đầu kéo dài, đặc biệt không thể can thiệp sâu khi những mạch máu não đã bị tổn thương, không giúp cải thiện được cơn đau đầu mà nguy cơ đột quỵ còn rình rập. Tự cạo gió hoặc bấm huyệt, xoa bóp còn có nguy cơ day ấn vào chính mạch máu đang tổn thương, gây xuất huyết trong, tạo thành cục máu đông (huyết khối) gây tắc nghẽn hoặc vỡ mạch, đột quỵ. 

- Lạm dụng thuốc giảm đau nhanh: Hiện nay rất dễ dàng để mua 1 loại thuốc đau đầu mà người dùng không chắc về cơ chế giảm đau và các tác dụng phụ. Trong khi đó, chỉ số ít trường hợp đau đầu được chỉ định dùng thuốc giảm đau hàng ngày. Còn lại, không nên lạm dụng thuốc giảm đau bởi sẽ gây tác dụng ngược khiến cơn đau dần trở thành đau đầu mạn tính, và cơ thể phải chịu đựng những tác dụng phụ nguy hiểm như viêm loét dạ dày, tổn thương gan thận…

Đặc biệt, các cách can thiệp “cắt cơn” tạm thời hay lạm dụng thuốc giảm đau sẽ làm lu mờ triệu chứng sớm của cơn tăng huyết áp, đột quỵ, khiến bệnh nhân “không kịp trở tay” và làm lỡ thời gian điều trị.

Thuốc giảm đau có thể làm lu mờ tạm thời triệu chứng và làm lỡ cơ hội xử lý bệnh từ gốc

Giải quyết cơn đau đầu từ gốc và phòng ngừa đột quỵ tiềm ẩn

Đau đầu có thể xảy ra với tất cả mọi người, đặc biệt ở phụ nữ, người làm việc căng thẳng, người cao tuổi. Theo GS.TS Nguyễn Văn Thông, để đối phó với các cơn đau đầu, đặc biệt những cơn đau bùng phát do nắng mưa thất thường, cần có các giải pháp trước mắt và giải pháp căn cơ, lâu dài, đánh ngay vào cơ chế bệnh để đề phòng đột quỵ hiệu quả. Cụ thể như sau:

• Giải pháp từ gốc

Nhờ xác định rõ nguyên nhân chính của các cơn đau đầu (vốn càng dễ xuất hiện khi thời tiết thay đổi) là do các gốc tự do tấn công lên não quá nhiều, y học hiện đại đưa ra giải pháp can thiệp bệnh từ gốc bằng cách chống gốc tự do, bảo vệ mạch máu não và chăm sóc não toàn diện, giúp tránh đau đầu và ngăn ngừa đột quỵ.

Tinh chất thiên nhiên từ Blueberry có trong OTIV giúp chống gốc tự do, cải thiện đau đầu đồng thời bảo vệ tế bào thần kinh và mạch máu não, phòng ngừa đột quỵ

• Những xử lý khi cần thiết

Bên cạnh đó, ngay khi xuất hiện cơn đau đầu, người bệnh nên áp dụng cách giảm đau đầu như: nằm nghỉ ở nơi thoáng mát và nằm với tư thế chân cao hơn đầu giúp máu lưu thông lên não tốt hơn. Khi thời tiết thay đổi, nên lưu ý giữ ấm khi trời lạnh và che chắn kỹ khi ra đường trong thời điểm nắng nóng; uống khoảng 1/2 - 1 cốc nước mỗi giờ (cốc khoảng 230-250ml); vào mùa hè nên mặc đồ có chất liệu vải thoáng mát, hạn chế ra đường trong khung giờ nắng nóng đỉnh điểm từ 10h - 15h; nghỉ ngơi điều độ; tránh căng thẳng, tập thể dục đều đặn để hạn chế khởi phát cơn đau đầu. Khi bị đau đầu, có thể sử dụng các bài thuốc dân gian giúp giảm nhanh cơn đau đầu.

Trường hợp đau đầu dữ dội kèm theo tê bì, yếu liệt nửa người, khó nói, nôn ói… cần đặt người bệnh nằm chỗ thoáng, nghiêng một bên nếu bị nôn, móc hết đờm nhớt và nới bớt quần áo cho bệnh nhân dễ thở. Sau đó, ngay lập tức đưa họ đến bệnh viện gần nhất có thể (trong vòng 3h kể từ khi bị đột quỵ là khoảng thời gian vàng để cấp cứu), chú ý di chuyển người bệnh ở trạng thái giữ nguyên phần đầu, không rung lắc…. Không tự ý cho uống hoặc nhỏ thuốc hạ huyết áp hay bất kỳ loại thuốc nào khác, không để nằm chờ xem bệnh nhân có khỏe lại không. Nếu bệnh viện gần nhà có đủ điều kiện hỗ trợ thì không nên chuyển đến bệnh viện ở xa, trừ khi có chỉ định của bác sĩ, vì càng di chuyển xa càng có thể làm bệnh nặng hơn.

Xem video Giải pháp tự nhiên chống gốc tự do, phòng và cải thiện đau đầu, đau nửa đầu

Đau đầu do thời tiết gây ra rất nhiếu khó chịu, phiền toái và ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống. Chính vì thế, tìm kiếm biện pháp điều trị và phòng tránh là hết sức cần thiết.