Đau đầu khi nằm xuống: Nguyên nhân, chẩn đoán và cách giảm đau

Bạn muốn nằm xuống để nghỉ ngơi nhưng cơn đau đầu lại ập đến khiến bạn càng khó chịu và mệt mỏi hơn. Triệu chứng đau đầu khi nằm xuống có phải là dấu hiệu của bệnh lý nào đó? Cùng tìm hiểu nguyên nhân, cách chẩn đoán và điều trị tình trạng này trong bài viết sau để bảo vệ sức khỏe.

Đau đầu khi nằm xuống là như thế nào?

Đau đầu khi nằm xuống là tình trạng cơn đau đầu bất chợt xuất hiện hoặc trở nên nghiêm trọng hơn khi người bệnh chuyển sang tư thế nằm. Không giống với các dạng đau đầu thông thường, cơn đau có xu hướng tăng khi đầu ở vị trí thấp hơn tim, thường xảy ra vào ban đêm hoặc lúc nghỉ ngơi. Triệu chứng này có thể đi kèm với cảm giác nặng đầu, tức vùng trán hoặc đau âm ỉ ở hai bên thái dương, đôi khi lan xuống cổ hoặc vùng gáy.

Tình trạng này không chỉ gây khó chịu, mất ngủ mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nếu để kéo dài. Đặc biệt, đau đầu khi nằm xuống có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn như viêm xoang, tăng áp lực nội sọ, u não, hoặc rối loạn huyết áp. Ngoài ra, tư thế nằm sai, gối quá cao hoặc môi trường ngủ không phù hợp cũng là yếu tố kích hoạt cơn đau.

Đau đầu khi nằm xuống không những khiến người bệnh mệt mỏi mà còn khó đi vào giấc ngủ ngon

Nguyên nhân gây đau đầu khi nằm xuống

Đôi khi, bị nhức đầu khi nằm xuống không đơn thuần chỉ là một biểu hiện mệt mỏi. Đây có thể là tín hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng bên trong cơ thể. Hãy điểm qua các nguyên nhân tiềm ẩn sau để biết cách xử trí kịp thời, hạn chế biến chứng và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

1. Đau đầu khi ngủ

Đau đầu khi ngủ là một loại đau đầu hiếm gặp chỉ phát triển khi bạn đang ngủ. Loại đau đầu ban đêm này đôi khi được gọi là “đau đầu đồng hồ báo thức” vì có thể đánh thức bạn vào cùng một thời điểm mỗi đêm. Đau đầu khi ngủ khác với các loại đau đầu khác như chứng đau nửa đầu hoặc đau đầu từng cơn, vì những loại này có thể xảy ra bất cứ lúc nào, không chỉ vào ban đêm.

Vị trí của chứng đau đầu khi ngủ thường là ở cả hai bên đầu và cơn đau có thể từ nhẹ đến nghiêm trọng. Đau đầu khi ngủ không chỉ gây đau mà còn có thể làm gián đoạn giấc ngủ của bạn .

2. Đau đầu Cervicogenic

Đây là dạng đau đầu xuất phát từ các vấn đề ở vùng cổ (đốt sống cổ, cơ, dây chằng…). Khi nằm xuống, cổ và đầu bị thay đổi tư thế, tạo áp lực lên các cấu trúc cột sống cổ, từ đó kích thích dây thần kinh gây đau đầu. Cơn đau thường xuất hiện một bên đầu, lan từ cổ lên gáy, trán hoặc quanh hốc mắt. Ngồi dậy hoặc thay đổi tư thế có thể giúp giảm bớt triệu chứng.

3. Đau đầu do tăng áp lực nội sọ

Chấn thương não hoặc một số vấn đề sức khỏe khác có thể gây ra áp lực ngày càng tăng bên trong hộp sọ. Tình trạng nguy hiểm này được gọi là tăng áp lực nội sọ (ICP), một trong những nguyên nhân có thể dẫn đến đau đầu khi nằm xuống. Triệu chứng thường đi kèm với buồn nôn, nôn ói, nhìn mờ hoặc rối loạn thị giác,… Loại đau đầu này là trường hợp khẩn cấp, cần được chăm sóc y tế càng sớm càng tốt.

4. U não

U não, dù là lành tính hay ác tính, đều có thể khiến người bệnh bị nhức đầu khi nằm xuống, thức dậy hoặc thay đổi tư thế. Lý do là vì khối u làm cản trở lưu thông dịch não tủy, gây ứ đọng và tăng áp lực trong não. Đau đầu do u não thường âm ỉ, dai dẳng, xuất hiện nhiều hơn vào ban đêm hoặc lúc mới thức dậy. Các triệu chứng kèm theo có thể là thay đổi tính cách, yếu liệt chi, hoặc động kinh.

5. Nghẹt mũi

Viêm xoang hoặc dị ứng gây nghẹt mũi cũng là nguyên nhân phổ biến khiến bạn bị đau đầu khi nằm. Tư thế nằm khiến dịch nhầy ứ đọng trong các xoang, tạo áp lực lên vùng trán và hốc mắt. Đặc biệt vào ban đêm, không khí khô hoặc tư thế nằm nghiêng một bên dễ khiến tình trạng nghẹt nặng hơn, dẫn đến cơn đau đầu kéo dài, nhất là ở vùng trán và giữa hai mắt.

Nếu tình trạng kéo dài hoặc kèm theo dấu hiệu bất thường, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán chính xác

Chẩn đoán tình trạng đau đầu khi nằm xuống

Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây đau đầu khi nằm xuống, bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá toàn diện qua các bước sau:

• Khai thác triệu chứng lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi chi tiết về thời điểm xuất hiện cơn đau, vị trí đau, tính chất (âm ỉ, nhói, nặng đầu…), mức độ đau và các yếu tố làm tăng hoặc giảm đau.
• Tiền sử bệnh lý: Đánh giá các bệnh lý nền như viêm xoang, tăng huyết áp, rối loạn giấc ngủ, chấn thương đầu cổ, u não hoặc rối loạn thần kinh.
• Thăm khám thần kinh: Kiểm tra các phản xạ, vận động, cảm giác, đánh giá chức năng sọ não để phát hiện dấu hiệu bất thường.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc cắt lớp vi tính (CT scan): Giúp phát hiện tổn thương thực thể trong não, các khối u, tụ máu hoặc tăng áp lực nội sọ.
• Xét nghiệm máu và nước tiểu: Được thực hiện để loại trừ các nguyên nhân viêm, nhiễm trùng hoặc rối loạn chuyển hóa.
• Nội soi tai mũi họng hoặc chụp x-quang xoang: Giúp xác định tình trạng viêm xoang, nghẹt mũi hoặc bất thường trong hệ hô hấp trên.

Điều trị đau đầu khi nằm xuống

Tình trạng nằm xuống là đau đầu sẽ được điều trị theo nguyên nhân cụ thể sau khi đã được chẩn đoán, do đó không có một phương pháp chung cho mọi trường hợp. Dưới đây là một số hướng điều trị đau đầu khi nằm xuống phổ biến theo từng nguyên nhân:

• Đau đầu khi ngủ (hypnic headache): Có thể được cải thiện bằng caffeine trước khi ngủ hoặc sử dụng thuốc chống đau đầu theo chỉ định bác sĩ như lithium hoặc indomethacin.
• Đau đầu Cervicogenic: Điều trị chủ yếu bằng vật lý trị liệu, xoa bóp vùng cổ, chỉnh tư thế khi ngủ, kết hợp thuốc giãn cơ hoặc kháng viêm nếu cần.
• Tăng áp lực nội sọ: Cần được theo dõi và điều trị tại cơ sở y tế, có thể cần phải phẫu thuật trong trường hợp nghiêm trọng.
• U não: Phụ thuộc vào tính chất khối u, có thể cần phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa trị.
• Nghẹt mũi do viêm xoang: Dùng thuốc kháng viêm, kháng sinh nếu có nhiễm trùng, xịt mũi thông xoang và điều chỉnh tư thế ngủ phù hợp.

Người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất

Cách giảm cơn đau đầu khi nằm xuống

Để giảm nhanh cơn đau đầu khi nằm xuống và cải thiện giấc ngủ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp hỗ trợ sau:

• Điều chỉnh tư thế ngủ: Tránh nằm gối quá cao hoặc quá thấp. Nên nằm nghiêng nhẹ hoặc nâng đầu cao hơn thân mình để giảm áp lực lên vùng đầu.
• Giữ cho không gian ngủ thông thoáng: Đảm bảo phòng ngủ yên tĩnh, thoáng khí, tránh ánh sáng mạnh hoặc tiếng ồn gây căng thẳng thần kinh.
• Chườm ấm hoặc chườm lạnh: Chườm lạnh vùng trán hoặc chườm ấm vùng gáy giúp làm dịu cơn đau và thư giãn mạch máu.
• Xoa bóp, bấm huyệt nhẹ nhàng: Thực hiện xoa bóp vùng cổ, vai gáy, hoặc bấm huyệt Thái dương, Hợp cốc để giảm căng cơ và cải thiện tuần hoàn.
• Tránh ăn quá no hoặc dùng chất kích thích trước khi ngủ: Cà phê, rượu, thức ăn cay nóng có thể khiến cơn đau trầm trọng hơn.
• Thư giãn trước khi ngủ: Thiền, hít thở sâu hoặc tắm nước ấm giúp làm dịu hệ thần kinh, ngăn cơn đau xuất hiện khi nằm xuống.

Bên cạnh các biện pháp điều trị thông thường, bạn cũng có thể bổ sung dưỡng chất tự nhiên để tăng cường chức năng não và cải thiện tình trạng đau đầu khi nằm. Nghiên cứu tại Mỹ đã chỉ ra Ginkgo Biloba (bạch quả) và Blueberry (việt quất) là hai thành phần có tác dụng nổi bật trong việc bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tác hại của gốc tự do.

Trong đó, Flavonoid và Terpenoid có trong Ginkgo Biloba là các hoạt chất chống gốc tự do, hỗ trợ làm sạch mạch máu và thúc đẩy lưu thông máu lên não. Còn các hoạt chất sinh học như Anthocyanin và Pterostilbene trong Blueberry có khả năng vượt qua hàng rào máu não, trung hòa gốc tự do và góp phần cải thiện hoạt động dẫn truyền thần kinh.

Sự kết hợp Ginkgo Biloba và Blueberry đã được chứng minh có tác dụng ức chế hình thành gốc tự do, hỗ trợ giảm nguy cơ xơ vữa mạch máu và tăng lưu lượng máu não, hỗ trợ giảm các triệu chứng như đau đầu khi nằm, hoa mắt, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ, mất tập trung,…

Đau đầu khi nằm xuống có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Nhận diện đúng nguyên nhân, thăm khám kịp thời và áp dụng các biện pháp hỗ trợ phù hợp sẽ giúp cải thiện rõ rệt tình trạng này. Đừng quên kết hợp lối sống khoa học và bổ sung dưỡng chất tự nhiên để tăng cường bảo vệ não bộ mỗi ngày.