Đau đỉnh đầu: 13 nguyên nhân phổ biến và cách phòng ngừa

Cảm giác đau đỉnh đầu luôn là một trạng thái khó chịu, có thể tấn công bất kỳ ai, bất kỳ lúc nào. Đôi khi, cơn đau đầu xuất hiện như một cảnh báo từ cơ thể, nhắc nhở chúng ta về sự cần thiết của việc chăm sóc sức khỏe.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về 13 nguyên nhân phổ biến gây đau đỉnh đầu, cùng với những cách phòng ngừa hiệu quả để giữ cho cơ thể luôn cảm thấy sảng khoái và không bị quấy rối bởi nỗi đau này.

Đau đỉnh đầu do đâu?

Đau đỉnh đầu là bệnh gì?

Đau đỉnh đầu là cảm giác đau nhói, áp lực tại vùng đỉnh đầu. Đau đỉnh đầu có thể xuất hiện dai dẳng, đau âm ỉ khiến người bệnh khó tập trung, mất ngủ, buồn nôn…

Nguyên nhân đau đau đỉnh đầu

Đau trên đỉnh đầu xuất hiện đột ngột kèm các dấu hiệu nguy hiểm như co giật, sốt, mất ý thức… có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm. Dưới đây là 11 nguyên nhân có thể gây ra đau ở đỉnh đầu mà nhiều người gặp phải:

1. Chứng đau nửa đầu

Hội chứng đau nửa đầu Migraine (hay đau đầu vận mạch) là một tình trạng có các triệu chứng đau đỉnh đầu phổ biến. Các triệu chứng này bao gồm đau đỉnh đầu bên trái hoặc bên phải, có thể mạnh và thường được mô tả như mạch đập. Đau thường xuất hiện từng cơn, và trong các cơn đau này, người bệnh thường có thể cảm nhận thêm các triệu chứng khác như buồn nôn, sợ ánh sáng, nhạy cảm với tiếng ồn…

2. Nhức đỉnh đầu do căng thẳng/ stress

Đau đầu do căng thẳng là loại đau đầu thường gặp, người bệnh có thể mô tả lại cơn đau giống như một dải băng quấn chặt quanh trán, đau âm ỉ, đều đặn ảnh hưởng đến cả hai bên của đầu.

3. Đau đầu mạn tính

Đau đầu mạn tính là một loại đau đầu diễn biến trong thời gian dài, thường kéo dài ít nhất 15 ngày mỗi tháng và trong 3 tháng liên tiếp. Có nhiều nguyên nhân gây ra đau đầu mạn tính như: căng thẳng, tác dụng phụ của thuốc, thiếu ngủ, thay đổi hormone, yếu tố di truyền…

4. Đau đầu do viêm xoang

Đau đầu do viêm xoang là triệu chứng của nhiễm trùng xoang. Đau đầu do viêm xoang cũng khiến mặt có cảm giác đau nhức, đau ở đỉnh đầu, đau âm ỉ liên tục sau mắt hoặc ở xương gò má, trán và sống mũi. Cơn đau trở nên tồi tệ hơn khi bạn di chuyển đầu đột ngột hoặc cúi xuống. Thông thường, cơn đau đầu do xoang sẽ biến mất sau khi tình trạng nhiễm trùng xoang kết thúc.

5. Đau đầu mất ngủ

Vì chứng mất ngủ là một yếu tố nguy cơ gây đau đầu hoặc khởi phát chứng đau nửa đầu, nên bệnh nhân mất ngủ thường xuyên cũng gặp phải tình trạng đau đầu. Đặc biệt, mất ngủ làm tăng tần suất đau đầu, đặc biệt là đau đầu do căng thẳng và đau nửa đầu, nên những bệnh nhân mắc các tình trạng này có lẽ nên được điều trị chứng mất ngủ trước tiên.

6. Đau đầu vùng chẩm

Đau vùng chẩm hay còn gọi là đau dây thần kinh chẩm là một loại rối loạn đau đầu. Tình trạng này xảy ra khi dây thần kinh chẩm bị viêm gây suy nhược, bắt đầu ở cổ và lan ra phía sau đầu. Nguyên nhân của cơn đau là do kích ứng hoặc tổn thương dây thần kinh chẩm đi lên từ nơi cột sống nối với cổ và đầu. Bất kỳ áp lực nào lên dây thần kinh chẩm đều có thể gây đau đầu, đau đỉnh đầu bên trái hoặc bên phải.

Cơn đau dây thần kinh chẩm có thể chỉ kéo dài trong vài giây hoặc ảnh hưởng đến vài giờ. Đối với hầu hết mọi người, các triệu chứng sẽ biến mất khi tổn thương thần kinh lành lại hoặc giảm bớt.

Dây thần kinh chẩm mang thông điệp từ não qua da đầu.

7. Thay đổi thời tiết, chuyển mùa

Trong số tất cả những người mắc chứng đau nửa đầu, có hơn ⅓ người cảm thấy thời tiết có thể góp phần kích hoạt cơn đau nửa đầu của họ. Ở những người bị chứng đau nửa đầu nghiêm trọng hơn, sự thay đổi của thời tiết có tác động mạnh mẽ hơn với chứng đau nửa đầu của họ.

Khi các mùa thay đổi, lượng ánh sáng mặt trời bạn nhận được cũng tăng theo. Vào mùa hè, ngày dài hơn, đêm ngắn hơn. Sau đó, vào mùa đông, bạn sẽ nhận được điều ngược lại. Những thay đổi về lượng ánh sáng mặt trời bạn nhận được có thể làm thay đổi chu kỳ ngủ-thức của cơ thể và điều này có thể dẫn đến đau đầu.

8. Thiếu máu não

Thiếu máu do thiếu sắt có liên quan đến chứng đau nửa đầu, đau đỉnh đầu bên trái/ phải. Thiếu máu não thường là do thiếu máu và dưỡng chất cần thiết cho não hoặc có tác nhân cản trở của dòng máu đến não. Tình trạng này nếu kéo dài có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau như mệt mỏi, chóng mặt, lo lắng và trầm cảm.

9. Đau đỉnh đầu ban đêm

Đau đỉnh đầu ban đêm có thể khiến người bệnh thức dậy giữa đêm, thường xảy ra vào cùng một thời điểm mỗi đêm. Chúng thường kéo dài ít nhất 15 phút và có xu hướng ảnh hưởng đến những người trên 50 tuổi. Hiện chưa xác định được nguyên nhân, nhưng có một số thông tin cho rằng có thể có mối liên hệ với việc kiểm soát cơn đau, giấc ngủ REM hoặc quá trình sản xuất melatonin.

Cơn đau đỉnh đầu ban đêm có thể khiến người bệnh mất ngủ, kéo theo vòng luẩn quẩn đau đầu – mất ngủ – đau đầu

10. Nhức đỉnh đầu do dùng thuốc quá liều

Việc sử dụng thường xuyên các loại thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) hoặc thuốc giảm đau theo toa có thể dẫn đến tái phát cơn đau đỉnh đầu. Những người bị chứng đau nửa đầu dai dẳng đặc biệt dễ bị đau trên đỉnh đầu quá mức.

11. Đau đầu do kích thích lạnh

Tiếp xúc với nhiệt độ lạnh có thể gây đau đầu do kích thích lạnh hoặc “đóng băng não”, với cơn đau trên đỉnh đầu. Đau đầu do kích thích lạnh xảy ra khi đầu tiếp xúc với nhiệt độ rất lạnh hoặc khi ăn phải đồ lạnh. Cơn đau thường dữ dội, như dao đâm ở giữa trán, thái dương hoặc bất kỳ vị trí nào xung quanh đầu. Cơn đau thường giảm dần trong vòng 30 phút sau khi loại bỏ kích thích lạnh ra khỏi đầu.

Thuật ngữ khoa học cho tình trạng đông cứng não là đau hạch thần kinh bướm khẩu cái, vì nó ảnh hưởng đến hạch bướm khẩu cái. Hạch này được liên kết với các dây thần kinh trong xoang.

12. Đau đầu vận động

Bệnh đau đầu khi vận động, đặc biệt là trong điều kiện nhiệt đới hoặc ở độ cao, có thể xuất hiện mà không có dấu hiệu báo trước. Nếu bạn gặp tình trạng đau đầu này, đặc biệt là lần đầu tiên hoặc đột ngột, hãy ngay lập tức tham khảo ý kiến của một chuyên gia y tế.

13. Các lý do nhức đỉnh đầu khác

Huyết áp cao hiếm khi gây đau đầu, nhưng Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ lưu ý rằng huyết áp từ 180/120 mmHg trở lên có thể kích hoạt cơn đau đầu.

Một số trường hợp như chấn thương đầu, đột quỵ hoặc áp xe não có thể gây ra tình trạng gọi là tăng huyết áp nội sọ (nơi áp lực tích tụ quanh não). Tăng huyết áp nội sọ có thể gây đau đỉnh đầu, giảm thị lực, buồn nôn và các triệu chứng khác.

Cơn đau đầu dữ dội, đột ngột như sét đánh có thể là dấu hiệu của hội chứng co mạch não (RCVS) do chảy máu não hoặc đột quỵ. Loại đau đầu này cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.

Bó cơ nào liên quan tới đau nhức vùng đỉnh đầu?

Đau trên đỉnh đầu do nhiều nguyên nhân tiềm ẩn và không phải lúc nào cũng liên quan đến cơ. Trong một số trường hợp như đau đầu do căng thẳng, bó cơ đóng vai trò tác nhân chính gây ra đau đầu.

Thói quen ngồi làm việc, sinh hoạt sai tư thế như căng vai, khom lưng, khom cổ quá mức, rướn cổ lên cao khi làm việc trước máy tính hoặc màn hình có thể gây đau đầu do căng thẳng.

Cách điều trị đau đỉnh đầu chuẩn khoa học

Tùy thuộc vào mức độ, nguyên nhân gây đau đầu ở đỉnh đầu mà bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp như:

Điều trị bằng thuốc

Các phương pháp điều trị thông thường cho chứng đau đầu trên đỉnh đầu bao gồm:

• Thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
• Triptans
• Thuốc giãn cơ (cần kê đơn)

Những loại thuốc trên có thể làm giảm nhẹ cơn đau trong thời gian ngắn, nhưng chúng không thực sự giải quyết được vấn đề cốt lõi là tại sao bạn lại bị đau đầu. Ngoài ra, lạm dụng thuốc giảm đau có thể gây phụ thuộc thuốc và dẫn đến nhiều tác dụng phụ không mong muốn.

Nên chọn đúng loại thuốc đau đầu và không nên lạm dụng thuốc tại nhà

Nghỉ ngơi thư giãn

Thư giãn cơ thể, đặc biệt là các cơ ở cổ, vai và da đầu, có thể giúp giảm đau đầu do căng thẳng. Duy trì tư thế thích hợp khi ngồi và đứng. Tránh cúi người.

Chế độ ăn uống lành mạnh

Ăn ít và hạn chế lượng calo có thể khiến bạn bị đau đầu. Do đó, các bữa ăn giàu protein, chất xơ, chất béo lành mạnh và ít thực phẩm chế biến sẵn sẽ giúp ngăn ngừa lượng đường trong máu giảm gây ra cơn đau nửa đầu. Từ đó, giúp giảm triệu chứng đau đỉnh đầu, dễ ngủ và tinh thần sảng khoái hơn.

Vận động vừa phải

Nếu phải chọn một bài tập để giảm đau đầu, yoga sẽ là môn hoàn hảo. Yoga giúp căng cơ và thư giãn cơ thể, cải thiện tư thế (đặc biệt nếu bạn cúi xuống máy tính cả ngày) và điều chỉnh hơi thở tốt hơn… nhờ đó giúp giảm đau đầu.

Điều chỉnh lối sống khoa học

Thay đổi thói quen hàng ngày của bạn như đảm bảo ngủ đủ giấc, tập thể dục, ăn uống đủ chất, giảm căng thẳng, tránh sử dụng các chất kích thích (như cà phê, rượu bia)… có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng, tần suất và thời gian đau đầu.

Các mẹo giảm đau đỉnh đầu nhanh chóng

Mặc dù, đau đỉnh đầu do nhiều nguyên nhân tác động, nhưng khi cơn đau kích hoạt, bạn có thể hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng bằng các mẹo nhỏ dưới đây:

• Bổ sung nước cho cơ thể: Để giảm đau đỉnh đầu, cân nhắc việc bổ sung đủ 2-2.5 lít nước cho cơ thể. Mất nước có thể gây ra các triệu chứng đau đầu, do đó, hãy uống nước lọc hoặc nước ép trái cây để cung cấp nước cho cơ thể, cải thiện việc cung cấp oxy cho não và giảm đau đầu.

Uống đủ nước lọc trong ngày sẽ giúp ngăn ngừa tình trạng mất nước, từ đó hỗ trợ giảm nguy cơ đau nửa đầu, đau đầu.

• Mát – xa: Mát – xa nhẹ nhàng vùng cổ, thái dương và khu vực quanh mắt có thể giúp giảm căng cơ và cải thiện lưu thông máu lên não, từ đó giảm triệu chứng đau đầu.
• Chườm khăn nóng hoặc chườm đá lạnh: Đây là phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đau đầu, bạn có thể sử dụng khăn lạnh hoặc khăn nóng để chườm lên vùng trán và cổ sau gáy trong vài phút để giúp giảm đau đầu.
• Uống trà gừng nóng: Một tách trà gừng ấm có thể giúp thư giãn tinh thần và giảm đau đầu nhanh chóng, nhờ vào các hợp chất như gingerols và shogaols, có tính kháng viêm và giảm đau tự nhiên. Bạn có thể thêm mật ong vào tách trà gừng để tăng cường hiệu quả.
• Hạn chế tiêu thụ rượu và chất kích thích: Rượu và các chất kích thích như thuốc lá có thể gây đau đầu hoặc làm tăng triệu chứng đau đầu. Hạn chế sử dụng những thứ này có thể giúp bạn ngăn ngừa sự xuất hiện của cơn đau đầu.
• Sử dụng cafein một cách hợp lý: Tránh tiêu thụ quá nhiều cafein từ nước chè hoặc cà phê, vì điều này có thể gây đau đầu. Hãy duy trì việc sử dụng cafein ở mức vừa phải.
• Đảm bảo giấc ngủ đủ: Dù bạn có bận rộn đến đâu, hãy đảm bảo có giấc ngủ đủ và chất lượng để ngăn ngừa đau đầu do thiếu ngủ và giúp cơ thể phục hồi năng lượng.
• Bổ sung dưỡng chất chống gốc tự do, tăng cường hàng rào bảo vệ não giúp giảm đau đầu.

Sự tấn công của gốc tự do được xem là nguyên nhân gây ra chứng đau đỉnh đầu và đau nửa đầu. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, gốc tự do có thể tăng hoạt động của bạch cầu, khởi đầu quá trình viêm nhiễm và tạo ra các chất gây giãn mạch. Khi tình trạng này xảy ra quá mức, gây hại cho lớp nội mạc mạch máu và dẫn đến các vấn đề về vận mạch, sự biến đổi không bình thường của mạch máu não và gây ra đau đầu.

Do vậy, bên cạnh việc áp dụng các biện pháp điều trị từ bác sĩ chuyên khoa và thay đổi lối sống, người bệnh nên chủ động bổ sung một số dưỡng chất đặc biệt tốt cho não bộ. Các chuyên gia người Mỹ đã nghiên cứu và phát hiện, tinh chất Blueberry và Ginkgo Biloba (thành phần chính của OTiV) có khả năng hỗ trợ chống lại quá trình gốc tự do tăng sinh và tấn công não bộ – nguyên nhân chính gây ra cơn đau, đau nửa đầu và nuôi dưỡng tế bào não khỏe mạnh.

OTiV – “Dẹp tan” cơn đau đỉnh đầu dai dẳng và hỗ trợ phòng ngừa các bệnh lý liên quan đến não bộ

Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra, Blueberry chứa hai hoạt chất thiên nhiên quý là Anthocyanin và Pterostilbene. Những hoạt chất này đã được kiểm chứng là có khả năng vượt qua hàng rào máu não, giúp trung hòa các gốc tự do, bồi dưỡng và khôi phục các mạch máu não bị tổn thương, cũng như thúc đẩy quá trình lưu thông máu đến não. Từ đó, chúng có thể hỗ trợ giảm triệu chứng đau đỉnh đầu và giảm đau nửa đầu, đồng thời giảm nguy cơ đột quỵ tiềm ẩn.

Khi nào nên đi gặp bác sĩ?

Nếu bạn bị đau đầu dữ dội và kèm các triệu chứng bất thường như sau, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám.

• Đau đầu đột ngột
• Đau đầu dữ dội xảy ra cùng với cổ cứng
• Chóng mặt, buồn nôn, ói mửa
• Mất ý thức
• Mất thị lực ở một hoặc cả hai bên mắt
• Đau đầu ngay sau chấn thương đầu gần đây

Làm thế nào để phòng ngừa cơn đau đỉnh đầu

Để phòng ngừa đau đỉnh đầu, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

Duy trì lối sống lành mạnh

• Xây dựng một chế độ ăn cân đối, giàu vitamin và khoáng chất.
• Đảm bảo ngủ đủ giấc, khoảng 7-9 giờ mỗi đêm.
• Tập thể dục đều đặn để cải thiện tuần hoàn máu và giảm căng thẳng.
• Tránh tiêu thụ quá nhiều cafein và đảm bảo bạn duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể.

Quản lý căng thẳng

• Học cách thực hiện các phương pháp thư giãn như thiền, yoga, hoặc tập hít thở sâu để giảm căng thẳng.
• Lập kế hoạch công việc và thời gian nghỉ ngơi hợp lý để không bị quá tải.

Tránh các tác nhân gây đau đỉnh đầu

• Hạn chế tiếp xúc với ánh sáng mạnh hoặc màn hình máy tính trong thời gian dài.
• Tránh tiếng ồn và môi trường ồn ào.
• Hạn chế tiếp xúc với mùi hương mạnh hoặc hóa chất gây kích ứng.

Giữ cho cơ thể luôn được hydrat hóa

Uống đủ nước trong ngày và tránh tiêu thụ quá nhiều đồ uống có cồn, cafein vì chúng có thể gây mất nước.

Điều trị các bệnh lý

Nếu bạn mắc các bệnh như căng thẳng cơ cổ, viêm xoang, vấn đề về mắt, hãy tìm kiếm sự tư vấn và điều trị từ chuyên gia y tế.

Điều chỉnh môi trường sống

• Đảm bảo có đủ ánh sáng tự nhiên trong không gian làm việc và sinh hoạt của bạn.
• Đảm bảo bạn có một góc nghỉ ngơi thoải mái và yên tĩnh.

Nếu bạn thường xuyên bị đau đỉnh đầu hoặc triệu chứng trở nên nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị cụ thể. Nếu đã từng bị đau đỉnh đầu, hãy chủ động uống OTiV mỗi ngày để hỗ trợ cải thiện đau đầu, ngăn ngừa cơn đau tái phát và bảo vệ hệ thần kinh tốt hơn.