Mất ngủ tuổi mãn kinh là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục

Khoảng 40 – 60% phụ nữ gặp vấn đề về giấc ngủ trong thời kỳ mãn kinh. Điều đáng lo ngại nhất là mất ngủ ở giai đoạn này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần của chị em. Để hiểu rõ hơn về tình trạng mất ngủ tuổi mãn kinh, mời bạn theo dõi bài viết dưới đây.

Mất ngủ tuổi mãn kinh là gì?

Mất ngủ liên quan đến tình trạng khó đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu và dễ thức dậy giữa chừng, khó để ngủ trở lại, dễ thức dậy sớm dù chưa ngủ đủ.

Mất ngủ tuổi mãn kinh là tình trạng rối loạn giấc ngủ diễn ra vào thời kỳ mãn kinh, khi phụ nữ ngừng rụng trứng và kết thúc chu kỳ kinh nguyệt, không còn khả năng sinh sản. Những thay đổi về nội tiết tố và các triệu chứng ở giai đoạn mãn kinh có thể là nguyên nhân dẫn đến các vấn đề về giấc ngủ.

Nguyên nhân gây mất ngủ tuổi mãn kinh

Mất ngủ tuổi mãn kinh do đâu? Dưới đây các là nguyên nhân chính gây mất ngủ ở nữ giới khi bước vào thời kỳ mãn kinh.

Thay đổi nội tiết tố

Ở phụ nữ, các hormone sinh dục nữ không chỉ điều hòa chức năng sinh lý mà còn ảnh hưởng đến giấc ngủ. Hormone Progesterone liên quan đến quá trình dẫn truyền thần kinh để hỗ trợ hô hấp, ngăn ngừa chứng ngưng thở khi ngủ. Estrogen lại là hormone quan trọng tham gia vào quá trình chuyển hóa hormone Serotonin để điều chỉnh hoạt động não bộ và tâm trạng, đảm bảo chất lượng giấc ngủ.

Trong giai đoạn mãn kinh, hệ trục Não bộ – Tuyến yên – Buồng trứng suy yếu sẽ ảnh hưởng đến quá trình sản xuất các hormone sinh dục nữ, lúc này nồng độ Estrogen và Progesterone giảm đột ngột, gây ảnh hưởng đến cả tâm trạng và dẫn đến các triệu chứng mất ngủ, khó ngủ, ngủ không sâu giấc.

Bốc hỏa

Bốc hỏa thường gặp ở phụ nữ mãn kinh, diễn ra do sự suy yếu của hệ trục Não bộ – Tuyến yên – Buồng trứng, cản trở chức năng kiểm soát thân nhiệt của vùng dưới đồi ở não. Đây là triệu chứng mà cơn nóng đột ngột xuất hiện trong khoảng 1 – 5 phút và đi kèm với đổ mồ hôi lạnh, đánh trống ngực, lạnh run. Các cơn bốc hỏa nếu xuất hiện vào ban đêm có thể cản trở giấc ngủ của chị em.

Các cơn bốc hỏa đột ngột ở phụ nữ mãn kinh có thể làm gián đoạn giấc ngủ

Suy giảm sản xuất hormone Melatonin

Quá trình mãn kinh thường diễn ra ở độ tuổi 40-50, đây cũng là độ tuổi mà nồng độ hormone Melatonin trong cơ thể bắt đầu suy giảm. Đây là loại hormone quan trọng giúp kiểm soát chu kỳ thức ngủ, nên khi thiếu hụt Melatonin bạn sẽ khó đi vào giấc ngủ hơn.

Do các bệnh lý

Phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh nếu mắc các bệnh lý về tim mạch, hô hấp, xương khớp, bệnh tiểu đường, đau đầu,… có thể gặp các triệu chứng đau nhức khó chịu, cản trở việc đi vào giấc ngủ.

Stress, căng thẳng

Sự thay đổi về nội tiết tố có thể khiến phụ nữ nhạy cảm hơn, dễ cáu gắt, căng thẳng… Đây cũng là tác nhân ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ khi tình trạng âu lo cản trở bạn chìm vào giấc ngủ.

Thói quen và môi trường sống

Môi trường phòng ngủ nhiều tiếng ồn, không đủ độ tối, quá nóng hoặc quá lạnh cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn. Ngoài ra, thói quen sống thiếu lành mạnh, thường xuyên thức khuya, sử dụng các chất kích thích (thuốc lá, bia rượu), uống nhiều đồ uống chứa caffeine (cà phê, trà) cũng khiến các vấn đề giấc ngủ trong giai đoạn mãn kinh nghiêm trọng hơn.

Tác hại của mất ngủ tuổi mãn kinh

Trong quá trình ngủ, cơ thể sẽ tiến hành các quá trình phục hồi và tự sửa chữa những tổn thương. Do đó, phụ nữ bị mất ngủ kéo dài trong giai đoạn mãn kinh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, khiến cơ thể suy nhược do, dễ bị mệt mỏi, kiệt sức.

Mất ngủ còn làm tăng nguy cơ dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng đối với sức khỏe như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường, thoái hóa khớp, tăng nguy cơ nhiễm trùng và dẫn đến ung thư. Chất lượng giấc ngủ không đảm bảo còn khiến làn da của chị em kém sắc hơn, dễ xuất hiện nếp nhăn, thô ráp và sạm màu.

Mất ngủ ở độ tuổi mãn kinh còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến não bộ, có thể dẫn đến suy nhược thần kinh và các rối loạn tâm thần. Ngoài ra, mất ngủ kéo dài kết hợp với những thay đổi về nội tiết tố còn khiến bạn thay đổi tâm trạng, dễ cáu gắt và tăng nguy cơ trầm cảm.

Mất ngủ tuổi mãn kinh có thể ảnh hưởng đến cả sức khỏe và tâm lý

Biện pháp khắc phục mất ngủ tuổi mãn kinh

Phụ nữ bị mất ngủ tuổi mãn kinh có thể tham khảo ngay những biện pháp giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ hiệu quả dưới đây.

Thay đổi lối sống

Một trong những biện pháp cải thiện chất lượng giấc ngủ hiệu quả ở phụ nữ mãn kinh chính là duy trì thói quen đi ngủ trong một khung giờ cố định mỗi ngày và ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi ngày. Bạn có thể ngủ trưa một giấc ngắn khoảng 30 phút – tiếng, không nên ngủ lâu hơn vì có thể gây tỉnh táo vào ban đêm.

Bên cạnh đó, hãy duy trì lối sống lành mạnh bằng cách tránh dùng các chất kích thích (thuốc lá, bia rượu), hạn chế dùng đồ uống có chứa caffeine như cà phê, trà, đặc biệt là gần giờ đi ngủ.

Thường xuyên vận động thể chất với các bài tập phù hợp có thể hỗ trợ tuần hoàn máu, cải thiện tâm trạng để tăng chất lượng giấc ngủ, giúp bạn ngủ ngon giấc hơn. Tập thể dục còn duy trì cân nặng ở mức hợp lý, điều hòa nội tiết và hạn chế những rối loạn giấc ngủ.

Chế độ dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng là yếu tố ảnh hưởng đến điều hòa nội tiết tố và có thể liên quan đến giấc ngủ. Phụ nữ mãn kinh nên hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm chứa carbohydrate “xấu” (bánh mì trắng, bánh kẹo, bánh quy,…), chất béo bão hòa (đồ chiên, mỡ động vật,…), chất béo chuyển hóa (đồ đóng hộp, bánh ngọt,…).

Thay vào đó, bạn có thể bổ sung nhiều loại thực phẩm có lợi cho sức khỏe, đồng thời hỗ trợ thư giãn tâm trạng để ngủ ngon giấc hơn, chẳng hạn như: rau củ, quả mọng, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt (hạnh nhân, hạt lanh, vừng,…), cá béo (cá thu, cá hồi, cá ngừ,…), chocolate đen.

Sử dụng thảo dược và liệu pháp tự nhiên

Các liệu pháp thư giãn có thể giúp cải thiện triệu chứng mất ngủ tuổi mãn kinh hiệu quả. Bạn có thể thực hiện ngay những biện pháp cải thiện tâm trạng như tập yoga, thiền, bài tập hít thở, tắm nước ấm, nghe nhạc nhẹ,… để giúp việc đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn.

Sử dụng các loại trà thảo dược như trà hoa cúc, trà bạc hà, trà lạc tiên, trà nữ lang,… có thể bổ sung những dưỡng chất giúp an thần và tăng chất lượng giấc ngủ. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng thảo dược dưới dạng tinh dầu (hoa oải hương, hoa quế, cam chanh,…) trong phòng ngủ để hỗ trợ giấc ngủ.

Sử dụng các loại tinh dầu cũng có thể giúp thư giãn và cải thiện giấc ngủ

Liệu pháp thay thế hormone (HRT)

Trường hợp các triệu chứng mãn kinh ở nữ giới diễn biến nghiêm trọng, cản trở giấc ngủ và sức khỏe, bạn có thể áp dụng liệu pháp thay thế hormone. Đây là phương pháp sử dụng estrogen và progestogen tổng hợp để bù lại lượng hormone thiếu hụt trong cơ thể.

Tuy nhiên, phương pháp này có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ như buồn nôn, rối loạn tiêu hóa, thay đổi tâm trạng, đau ngực, thuyên tắc huyết khối, tăng nguy cơ ung thư (ung thư vú, ung thư tử cung,…) và mắc các bệnh lý (tim mạch, đột quỵ, bệnh đường mật,…). Do đó, bạn cần tuân thủ chỉ định của của bác sĩ khi áp dụng liệu pháp này.

Thuốc

Nếu tình trạng mất ngủ trở nên nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc cải thiện giấc ngủ, trong đó những loại thuốc thường được sử dụng là thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng histamin. Ngoài ra, phương pháp sử dụng melatonin liều thấp cũng có thể được áp dụng để giảm các triệu chứng mất ngủ.

Hãy dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để tránh tình trạng lờn thuốc và những tác dụng phụ như đau đầu, buồn ngủ kéo dài, rối loạn tiêu hóa, chóng mặt, ảnh hưởng đến gan thận.

Mất ngủ tuổi mãn kinh nên đi khám ở đâu?

Nếu tình trạng kéo dài, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần, bạn cần đến chuyên khoa Thần kinh tại các bệnh viện uy tín để được thăm khám và tư vấn phương pháp điều trị hiệu quả.

Hiện nay, Chuyên khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là đơn vị uy tín về thăm khám, điều trị các bệnh lý thần kinh, trong có có mất ngủ. Ngoài quy tụ đội ngũ bác sĩ chuyên khoa đầu ngành giàu kinh nghiệm, khoa Thần kinh, BVĐK Tâm Anh còn kết hợp công nghệ hiện đại vào thăm khám mất ngủ như máy đo đa ký giấc ngủ, máy kích thích từ trường xuyên sọ, máy điện não vi tính,… giúp hỗ trợ chẩn đoán bệnh chính xác, nâng cao hiệu quả điều trị cho người bệnh.

Mất ngủ tuổi mãn kinh thường diễn ra do những thay đổi của cơ thể trong giai đoạn này, để cải thiện, chị em có thể điều chỉnh lối sống và thực hiện các liệu pháp thư giãn. Sau một khoảng thời gian, tình trạng này nếu không có dấu hiệu thuyên giảm, bạn nên tiến hành thăm khám với bác sĩ chuyên khoa để xác định chính nguyên nguyên nhân và có biện pháp chữa trị khoa học.