Uống sâm có mất ngủ không? Nếu bị, cách cải thiện ra sao?

Nhân sâm là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền, có nhiều tác dụng đối với sức khỏe, nhưng sử dụng sai cách có thể gặp một số tác dụng không mong muốn. Vậy uống sâm có mất ngủ không? Cần lưu ý những gì khi sử dụng nhân sâm để không bị mất ngủ? Mời bạn theo dõi những chia sẻ trong bài viết dưới đây để rõ hơn.

Tìm hiểu về nhân sâm

Cây nhân sâm là loại cây sống lâu năm, có tên khoa học là Panax ginseng, thuộc chi Panax, họ ngũ gia bì (Araliaceae). Nhân sâm có thể được trồng hoặc tự mọc tại những vùng núi cao, nhiệt độ thấp, phần rễ cây mọc thành củ lớn và là phần chính được sử dụng làm dược liệu, có tính bình, vị ngọt hơi đắng, mùi thơm đặc trưng.

Những loại nhân sâm phổ biến trên thị trường hiện nay là:

• Nhân sâm Hàn Quốc: Gồm các loại như hồng sâm 6 năm tuổi, nhân sâm ngàn năm, bạch sâm, thái cực sâm,… trong đó phổ biến và có giá trị cao nhất là hồng sâm và sâm ngàn năm.
• Nhân sâm Triều Tiên: Còn được gọi là sâm Cao Ly, có mùi thơm dịu và thường nhẹ hơn so với sâm Hàn Quốc.
• Sâm Ngọc Linh: Đây là loại sâm có nguồn gốc từ núi Ngọc Linh, Việt Nam, nổi tiếng với nhiều lợi ích đối với sức khỏe.
• Nhân sâm Nam Trung Quốc: Còn gọi là sâm đất, tên khoa học là Panax notoginseng, là loại sâm được trồng nhiều ở vùng núi Tây Nam Trung Quốc.
• Nhân sâm Mỹ: Tên khoa học là P. quinquefolius, xuất hiện chủ yếu tại Mỹ và Canada, có vẻ ngoài xù xì.

Uống sâm có mất ngủ không?

Việc uống sâm có gây mất ngủ hay không có thể phụ thuộc vào những vấn đề như liều lượng sử dụng, thời điểm sử dụng có gần giờ đi ngủ hay không, cơ địa có nhạy cảm với các thành phần của nhân sâm hay không. Do đó, bạn nên theo dõi phản ứng của cơ thể khi dùng loại dược liệu này để có biện pháp điều chỉnh phù hợp, đồng thời tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có tiền sử mắc các bệnh lý về rối loạn giấc ngủ.

Nhân sâm là dược liệu chứa thành phần có tác dụng tăng cường thể lực, kích thích hệ thần kinh trung ương để tạo cảm giác thoải mái, thư giãn tinh thần, giảm stress nên việc sử dụng nhân sâm đúng cách có thể nâng cao sức khỏe tổng thể, hỗ trợ giấc ngủ.

Dù có thể hỗ trợ sức khỏe não bộ, nhân sâm còn có khả năng kích thích sự tỉnh táo nên nếu sử dụng vào thời điểm gần lúc đi ngủ có thể khiến bạn cảm thấy khó khăn để đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu giấc và dễ thức dậy giữa đêm.

Nhân sâm có khả năng tạo cảm giác tỉnh táo và ảnh hưởng đến giấc ngủ nếu dùng không đúng cách

Cách sử dụng nhân sâm đúng cách không bị mất ngủ

Nếu bạn lo lắng uống nhân sâm có mất ngủ không thì hãy tham khảo ngay những điều cần lưu ý khi sử dụng dược liệu này để giấc ngủ không bị ảnh hưởng.

Liều lượng sử dụng

Liều lượng sử dụng nhân sâm phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác (người cao tuổi thường dùng liều thấp hơn), tình trạng sức khỏe, mục đích của người bệnh. Hãy tham khảo ý kiến của thầy thuốc để được tư vấn liều lượng và cách sử dụng phù hợp.

Nhân sâm là nguyên liệu có dược tính cao, chỉ nên sử dụng khoảng 2 – 6g mỗi ngày và chia ra thành nhiều lần, tránh dùng quá 20g/ngày. Lượng nhân sâm sử dụng có thể khác nhau, tùy thuộc vào hình thức của nhân sâm như tươi, khô hay thành phẩm chế biến sẵn.

Thời điểm sử dụng

Nhân sâm có thể hỗ trợ tuần hoàn, hô hấp và tăng cường thể lực nên sử dụng tốt nhất vào buổi sáng, trưa và buổi chiều trước 5h. Lưu ý, tránh dùng nhân sâm khi bụng đói vì có thể gây ảnh hưởng đến tiêu hóa (đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn,…) hoặc gây hạ đường huyết. Đặc biệt, không dùng nhân sâm cùng lúc với các loại thuốc kháng sinh khác vì có thể gây hạ đường huyết, chóng mặt, ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc.

Có nên uống sâm trước khi đi ngủ? Nhân sâm có thể cung cấp năng lượng cho cơ thể, khiến tinh thần tỉnh táo và phấn chấn hơn. Do đó, bạn nên tránh sử dụng nhân sâm trước khi đi ngủ vì có thể gây khó ngủ và ngủ không sâu giấc.

Những cách dùng nhân sâm phổ biến

Nhiều người thường lo lắng về vấn đề uống sâm có mất ngủ không, dưới đây là những cách chế biến nhân sâm hiệu quả, giúp hạn chế những tác dụng phụ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Sắc nước

Bạn có thể sử dụng nhân sâm theo cách đơn giản dưới đây để hấp thụ hiệu quả các dưỡng chất từ loại dược liệu quý này:

• Chuẩn bị 2 – 3g nhân sâm dạng khô, thái lát mỏng.
• Cho nhân sâm vào sắc với khoảng 1 lít nước trong ấm.
• Để khoảng 15 – 20 phút đến khi nước cạn lại còn một nửa, lọc lấy nước để sử dụng.

Ngâm rượu

Sử dụng nhân sâm ngâm rượu giúp các dưỡng chất hòa tan vào rượu và dễ sử dụng hàng ngày hơn.

• Chuẩn bị 100g nhân sâm tươi hoặc khô, làm sạch và thái lát.
• Cho nhân sâm vào bình thủy tinh, đổ khoảng 1 lít rượu vào đến khi rượu sấp mặt nhân sâm.
• Đậy kín bình rồi bảo quản ở nơi khô thoáng, tránh ánh nắng trực tiếp.
• Sau 2 – 3 tuần, bạn có thể lấy để sử dụng trong bữa ăn hàng ngày, chỉ nên uống khoảng 20 – 30ml/ngày.

Sử dụng nhân sâm ngâm rượu là biện pháp giúp hấp thụ dưỡng chất hiệu quả

Tán bột nhân sâm

Đây là cách chế biến nhân sâm hiệu quả, giúp bảo quản được trong thời gian dài và tiện lợi khi sử dụng. Hướng dẫn cách làm bột nhân sâm đơn giản tại nhà:

• Nhân sâm tươi đem rửa sạch, để ráo rồi phơi khô dưới nắng hoặc cho vào máy sấy.
• Nghiền nhân sâm khô thành bột, bảo quản trong lọ thủy tinh đậy kín, để ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
• Mỗi lần sử dụng, lấy 1 – 2g bột nhân sâm pha với 1 cốc nước đun sôi.

Trà nhân sâm mật ong

Mật ong là nguyên liệu chứa các tryptophan có khả năng chuyển hóa thành hormone serotonin để giúp thư giãn, tạo tinh thần thoải mái. Đây còn là chất dẫn truyền thần kinh cần thiết để sản sinh hormone gây buồn ngủ melatonin. Bạn có thể làm trà nhân sâm mật ong cải thiện giấc ngủ bằng phương pháp đơn giản dưới đây:

• Chuẩn bị 3 – 4g nhân sâm khô cắt lát, cho vào bình pha trà bằng sứ hoặc thủy tinh.
• Đổ nước sôi ngập nhân sâm rồi hãm trà trong 7 – 10 phút.
• Cho nước trà ra ly, đợi trà còn hơi ấm thì thêm 1 – 2 thìa mật ong vào khuấy đều rồi sử dụng.

Trà nhân sâm táo đỏ

Uống nhân sâm có mất ngủ không? Bạn có thể sử dụng nhân sâm kết hợp với táo đỏ. Nguyên liệu này chứa thành phần giúp điều hòa hormone melatonin để cải thiện giấc ngủ hiệu quả, đồng thời mang đến những công dụng đối với sức khỏe như bổ máu, cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường thể lực. Cách làm trà nhân sâm táo đỏ đơn giản tại nhà:

• Chuẩn bị 4 – 10g nhân sâm tươi, rửa sạch và thái lát.
• Cho nhân sâm và 3 – 4 trái táo đỏ vào bình pha trà.
• Đổ nước nóng vào bình và hãm trà trong khoảng 10 phút rồi sử dụng ngay.

Kết hợp nhân sâm và táo đỏ để hỗ trợ cải thiện giấc ngủ

Gà hầm sâm táo đỏ

Bên cạnh cách sử dụng nhân sâm và táo đỏ để pha trà, bạn cũng có thể chế biến món ăn thơm ngon từ nguyên liệu này. Tham khảo ngay công thức làm gà hầm sâm táo đỏ cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể:

• Chuẩn bị 1 con gà, 2 củ nhân sâm tươi, 50g hạt sen, 1 củ gừng, 3 tép tỏi, gia vị.
• Làm sạch gà, bỏ hết phần nội tạng, ướp gà với tiêu và hạt nêm trong khoảng 10 – 15 phút.
• Nhân sâm rửa sạch, thái miếng vừa ăn. Hạt sen ngâm nước ấm trong 10 – 15 phút. Tỏi và gừng gọt vỏ, rửa sạch. Táo tàu rửa sạch.
• Cho gà vào nồi, nhét nhân sâm vào phần bụng gà, cho các nguyên liệu khác như táo tàu, hạt sen, tỏi, gừng xếp quanh phần gà.
• Đổ nước ngập gà, thêm một ít muối và hạt nêm, hầm với lửa nhỏ trong vòng 2 tiếng để gà chín mềm. Nêm nếm lại vừa ăn rồi lấy ra sử dụng khi còn nóng.

Nhân sâm nấu hạt sen

Hạt sen được sử dụng trong các bài thuốc Đông y giúp an thần và cải thiện chất chất lượng giấc ngủ. Đây là thực phẩm cung cấp nhiều tryptophan để tăng sản sinh serotonin cùng melatonin để ngủ ngon và sâu giấc hơn. Cách nấu món canh nhân sâm hạt sen tại nhà:

• Chuẩn bị 5 – 10g nhân sâm tươi, 50g hạt sen, 150g cơm nhãn, đường phèn.
• Nhân sâm đem rửa sạch, thái lát. Hạt sen ngâm nước trong 15 phút.
• Đun một nồi nước, cho hạt sen với nhân sâm và đường phèn vào nấu trong 10 – 15 phút cho các nguyên liệu chín đều.
• Cho cơm nhãn vào đảo đều rồi tắt bếp.

Bạn có thể nấu hạt sen với nhân sâm để hạn chế nguy cơ mất ngủ

Những lợi ích khác của nhân sâm với sức khỏe

Uống nước sâm có mất ngủ không là nỗi lo của nhiều người, tuy nhiên bạn vẫn không nên bỏ qua loại dược liệu quý này. Nhân sâm chứa nhiều thành phần dưỡng chất có lợi, mang đến nhiều tác dụng tích cực đối với sức khỏe như:

• Hỗ trợ miễn dịch: Thành phần adaptogenic giúp kháng khuẩn, chống nhiễm trùng, ngăn ngừa virus để hạn chế nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm.
• Hỗ trợ chống oxy hóa: Thành phần polysaccharides, oligopeptides, ginsenosides là các chất chống oxy hóa tự nhiên và kháng viêm tự nhiên, giúp bảo vệ tế bào khỏi các tác nhân gây hại.
• Phòng ngừa ung thư: Sử dụng nhân sâm giúp chống oxy hóa và làm chậm quá trình tăng trưởng của tế bào để ngăn ngừa hình thành các khối u.
• Ngăn ngừa tiểu đường: Nhân sâm tăng cường chức năng của tế bào ở tuyến tụy, giúp tăng sản sinh insulin để điều hòa đường huyết, hỗ trợ ngăn ngừa tiểu đường tuýp 2.
• Bảo vệ tim mạch: Thành phần ginsenosides giúp làm giảm nồng độ triglyceride, cholesterol xấu LDL-c để điều hòa mỡ máu, hạn chế nguy cơ xơ vữa động mạch gây ra các bệnh lý về tim mạch.
• Hỗ trợ thần kinh: Nhân sâm giúp cân bằng hormone adrenaline để thư giãn tinh thần, giảm stress, cải thiện khả năng tập trung, tăng cường trí nhớ, tư duy.
• Tăng cường thể lực: Một đánh giá tổng hợp từ 155 nghiên cứu đã chỉ ra việc sử dụng nhân sâm có thể tăng cường thể chất, giảm mệt mỏi hiệu quả. Nhân sâm còn chứa các dưỡng chất thúc đẩy quá trình sản xuất năng lượng ở cơ, tăng cường lực cơ và sức bền.

Lưu ý khi sử dụng nhân sâm

Nhân sâm tuy là dược liệu quý mang đến nhiều công dụng đối với khỏe nhưng vẫn có tác dụng phụ tiềm ẩn. Bên cạnh việc uống sâm có bị mất ngủ không, bạn cần lưu ý sử dụng nhân sâm đúng phương pháp để hạn chế những vấn đề như:

• Dị ứng gây phát ban, khó thở, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
• Làm tăng nhịp tim, tăng huyết áp nếu sử dụng quá liều, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đối với bệnh nhân có tiền sử nhồi máu cơ tim.
• Gây hạ đường huyết đột ngột, có nguy cơ tương tác thuốc với các loại thuốc trị bệnh tiểu đường.
• Dùng nhân sâm liều cao có thể gây viêm mạch máu não, gây đau đầu, dẫn đến đột quỵ.
• Ức chế đông máu, vì nhân sâm hoạt động như chất làm loãng máu hoặc chống đông.
• Ảnh hưởng đến các chất dẫn truyền thần kinh.

Dùng nhân sâm không đúng cách có thể gây khó thở, tăng nhịp tim

Những đối tượng không được khuyến khích và cần thận trọng khi sử dụng nhân sâm để hạn chế các tác dụng phụ nguy hiểm là:

• Phụ nữ mang thai và đang cho con bú.
• Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ.
• Người bị tăng huyết áp, có tiền sử mắc các bệnh lý về tim mạch.
• Người mắc các bệnh như tiểu đường, tâm thần phân liệt, rối loạn tự miễn,…
• Người đang sử dụng các loại thuốc tiểu đường, thuốc chống đông máu, thuốc chống loạn thần.
• Người sắp tiến hành phẫu thuật cần tránh sử dụng nhân sâm trong ít nhất 2 tuần trước khi thực hiện.
• Người gặp các vấn đề về tiêu hóa như đau bụng, tiêu chảy, trào ngược dạ dày, buồn nôn và nôn mửa.

Khi uống nhân sâm bị mất ngủ nên làm gì?

Người bệnh lo lắng về vấn đề uống sâm có mất ngủ không có thể tham khảo ngay những phương pháp hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ dưới đây:

• Xây dựng thói quen thức ngủ cố định trong một khung giờ, đảm bảo ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi đêm và tránh ngủ trưa quá nhiều.
• Tạo không gian ngủ thoải mái với phòng ngủ đủ độ tối và yên tĩnh, nhiệt độ phòng mát mẻ, sử dụng đệm và gối đảm bảo tư thế ngủ thoải mái.
• Hạn chế sử dụng đồ uống chứa cồn và caffeine như cà phê, trà, bia rượu,… ít nhất 4 – 6 giờ trước khi đi ngủ.
• Tránh ăn quá no hoặc để bụng đói trước khi ngủ, hạn chế các thực phẩm cay nóng, dễ gây đầy bụng vào bữa tối.
• Thực hiện thói quen thư giãn trước khi ngủ bằng cách tập yoga, thiền, hít thở sâu, nghe nhạc nhẹ, đọc sách.
• Tránh sử dụng thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính trong vòng 1 giờ trước khi ngủ, vì ánh sáng xanh từ màn hình làm giảm sản xuất hormone melatonin.
• Sử dụng các loại trà thảo mộc, xông tinh dầu thảo mộc để hỗ trợ cơ thể thư giãn, giúp ngủ ngon hơn.
• Tập thể dục đều đặn mỗi ngày, tuy nhiên nên tránh tập quá muộn vì có thể gây tỉnh táo, khiến bạn khó đi vào giấc ngủ.

Giải pháp giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ hiệu quả và an toàn mà người bệnh có thể áp dụng là bổ sung các dưỡng chất từ thiên nhiên. Các nhà khoa học Mỹ đã nghiên cứu và phát hiện những hoạt chất sinh học Anthocyanin và Pterostilbene trong Blueberry có khả năng vượt qua hàng rào máu não, hỗ trợ chống oxy hóa để ngăn ngừa các gốc tự do gây hại cho tế bào não, hỗ trợ tăng cường dẫn truyền thần kinh.

Ngoài ra, chiết xuất từ bạch quả Ginkgo biloba là dưỡng chất thiên nhiên với thành phần Flavonoid hỗ trợ trung hòa các gốc tự do gây hại và hoạt chất Terpenoid giúp tăng độ đàn hồi của thành mạch, từ đó cải thiện khả năng lưu thông máu lên não.

Uống sâm có mất ngủ không? Nhân sâm mang đến nhiều lợi ích đối với sức khỏe nhưng đồng thời có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ và gây ra nhiều tác dụng phụ nếu không sử dụng đúng cách. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng dược liệu này và thực hiện những phương pháp hỗ trợ giấc ngủ khác.