Mất ngủ sau mổ tuyến giáp: Nguyên nhân và biện pháp điều trị

Chất lượng giấc ngủ có tác động đáng kể đến giai đoạn chữa lành và phục hồi sau mổ tuyến giáp, nhưng có không ít người bệnh gặp phải tình trạng mất ngủ sau phẫu thuật. Vậy, mất ngủ sau mổ tuyến giáp là do đâu và cách điều trị như thế nào để sớm dứt điểm tình trạng này.

Mất ngủ sau mổ tuyến giáp là như thế nào?

Mất ngủ sau mổ tuyến giáp là tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến rất nhiều bệnh nhân sau phẫu thuật. Tình trạng mất ngủ sau khi phẫu thuật tuyến giáp có tác động đáng kể đến chất lượng cuộc sống, khả năng phục hồi sau phẫu thuật và có thể gây ra nhiều vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe.

Nguyên nhân mất ngủ sau mổ tuyến giáp

Nhiều bệnh nhân thường phàn nàn về tình trạng mệt mỏi hoặc rối loạn giấc ngủ sau phẫu thuật tuyến giáp. Nguyên nhân thường được thống kê nhất là:

Kiểm soát đường thở kém

Vì vị trí tuyến giáp nằm trước cổ, trên khí quản và dưới thanh quản nên việc phẫu thuật tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến các bộ phận này. Một số người sau mổ bị khó thở, ngáy ngủ… thậm chí có thể gây ra tình trạng ngưng thở trong thời gian ngắn khi ngủ.

Đau

Việc cử động trong khi ngủ có thể gây đau và đánh thức người bệnh dậy dù đang sâu giấc. Đau sau phẫu thuật có thể khiến bạn tỉnh giấc, khó ngủ lại và khó ngủ sâu.

Vết mổ tuyến giáp có thể gây ra đau đớn về đêm, cản trở giấc ngủ của người bệnh.

Lo lắng về kết quả sau phẫu thuật

Trong giai đoạn trước phẫu thuật, lo ngại về tiên lượng xấu và biến chứng sau phẫu thuật có thể làm trầm trọng thêm nỗi sợ phẫu thuật về mặt tâm lý ở những bệnh nhân được lên lịch phẫu thuật tuyến giáp. Tuy nhiên, nỗi sợ hãi và lo lắng về kết quả phẫu thuật, mức độ phục hồi hậu phẫu cũng khiến người bệnh đối mặt với tình trạng mất ngủ, khó ngủ.

Mất ngủ sau mổ tuyến giáp do các phương pháp điều trị

Khi bắt đầu xạ trị hoặc hóa trị dù không cho thấy tác động có hại đến chất lượng giấc ngủ nhưng khi kiểm tra chỉ số chất lượng giấc ngủ các nhà nghiên cứu nhận thấy cao hơn so với trước phẫu thuật.

Rối loạn hormone tuyến giáp

Nhiều nghiên cứu ghi nhận tình trạng rối loạn hormone tuyến giáp sau phẫu thuật và mất ngủ có thể xảy ra cùng lúc, vì các triệu chứng liên quan đến tình trạng thiếu hụt hoặc dư thừa hormone tuyến giáp có thể dẫn đến mất ngủ.

Cách điều trị mất ngủ sau mổ tuyến giáp

Bên cạnh áp dụng các phương pháp điều trị và phục hồi sau phẫu thuật tuyến giáp, người bệnh có thể chủ động xây dựng thói quen lành mạnh nhằm hỗ trợ cải thiện mất ngủ sau mổ tuyến giáp:

Vệ sinh giấc ngủ

Vệ sinh giấc ngủ là thói quen khoa học mà mỗi người nên hình thành từ sớm, kể cả những người đang có bệnh lý hoặc rối loạn giấc ngủ. Vệ sinh giấc ngủ là việc thiết lập thói quen ngủ tốt như đi ngủ và thức dậy vào những thời điểm đều đặn, tránh tác động xấu đến giấc ngủ và dành thời gian để thư giãn…

Một số mẹo khác là:

• Chỉ sử dụng giường để ngủ.
• Chỉ đi ngủ khi bạn đã sẵn sàng ngủ.
• Chỉ quay lại giường ngủ khi đã sẵn sàng để chợp mắt.
• Giữ phòng ngủ tối và yên tĩnh
• Trang bị nệm thoải mái và phù hợp với cột sống.
• Đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
• Tránh xa các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ và không để chúng trong phòng ngủ.
• Dành một chút thời gian thư giãn trước khi đi ngủ. Bạn có thể đọc sách ở phòng khác, tắm hoặc thực hiện một số động tác giãn cơ nhẹ nhàng.

Không nên tiếp xúc với thiết bị điện tử gần giờ đi ngủ

Tập luyện thường xuyên

Tập thể dục có thể cải thiện giấc ngủ cho nhiều người và làm giảm các vấn đề rối loạn giấc ngủ sau phẫu thuật tuyến giáp. Tập thể dục vừa phải và đều đặn có thể tăng chất lượng giấc ngủ bằng cách giảm thời gian đi vào giấc ngủ. Vận động cũng có thể giúp cơ thể cảm thấy tỉnh táo hơn trong suốt cả ngày, giảm sự cám dỗ trước các thức uống kích thích như nước tăng lực, trà, cà phê…

Bằng cách giúp bạn duy trì cân nặng khỏe mạnh, các bài tập có thể làm giảm nguy cơ tăng cân quá mức, từ đó giảm nguy cơ mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn do béo phì.

Nhưng khi nào bạn nên tập thể dục? Nên tránh tập thể dục ngay trước khi đi ngủ, bởi vì khi vận động thể chất làm tăng nhịp tim, nhiệt độ cơ thể và nồng độ hormone ở tuyến thượng thận, không có lợi cho giấc ngủ.

Theo khuyến cáo, mỗi người nên có ít nhất 30 phút hoạt động cường độ vừa phải mỗi ngày và lặp lại 5 ngày mỗi tuần.

Loại bỏ stress

Trên thực tế, việc kích hoạt phản ứng căng thẳng có liên quan đến 90% các bệnh ở người. Căng thẳng có thể góp phần gây ra cường giáp/ suy giáp, vốn không tốt cho những người vừa phẫu thuật tuyến giáp. Do đó, quản lý căng thẳng được xem là cách hỗ trợ phục hồi sức khỏe tuyến giáp sau mổ.

Các kỹ thuật kiểm soát căng thẳng giúp duy trì sức khỏe bao gồm:

• Giảm căng thẳng dựa trên chánh niệm là một phương pháp mạnh mẽ giúp nuôi dưỡng nhận thức về khoảnh khắc hiện tại, giúp mọi người điều hướng các tác nhân gây căng thẳng với sự rõ ràng và khả năng phục hồi tốt hơn.
• Các phương pháp thực hành tâm trí-cơ thể như thiền định và hít thở sâu, thúc đẩy sự thư giãn và kích hoạt phản ứng thư giãn tự nhiên của cơ thể, từ đó giảm hormone gây căng thẳng và làm dịu tâm trí.
• Tập thể dục và tham gia các hoạt động thể chất thường xuyên giúp cải thiện sức khỏe thể chất – tâm trạng, giảm căng thẳng và tăng khả năng xử lý các yếu tố gây ra căng thẳng.
• Cuối cùng, ngủ đủ giấc là điều cần thiết để bổ sung năng lượng dự trữ, thúc đẩy quá trình chữa lành tự nhiên của cơ thể.

Ngủ đủ giấc giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể trước stress

Hạn chế chất kích thích

Không chỉ là người đang điều trị bệnh tuyến giáp mà những người khỏe mạnh cũng nên tránh dùng thức uống kích thích như trà, cà phê, rượu bia… vào buổi tối.

Việc uống rượu trước khi đi ngủ có thể ức chế giấc ngủ REM (chuyển động mắt nhanh), điều này sẽ xảy ra khoảng 90 phút sau khi bạn ngủ. Khi REM trở nên ngắn hơn, làm giảm chất lượng giấc ngủ nói chung, dẫn đến thời gian ngủ ngắn và nhiều lần gián đoạn giấc ngủ hơn.

Tương tự như vậy, caffeine cũng có thể gây rối loạn giấc ngủ. Quá nhiều caffeine có thể làm trầm trọng thêm hoặc phát triển các triệu chứng mất ngủ sau phẫu thuật tuyến giáp. Và việc tiêu thụ caffeine để giữ tỉnh táo có thể dẫn đến mất ngủ, lo lắng, thường xuyên thức giấc vào ban đêm và chất lượng giấc ngủ kém hơn.

Tư thế ngủ đúng

Theo Hiệp hội tuyến giáp Hoa Kỳ khuyến cáo, nên giữ bệnh nhân ở tư thế nằm ngửa đầu cao 45° hoặc tư thế Fowler sau phẫu thuật cắt tuyến giáp để ngăn ngừa hình thành huyết khối tụ tại vị trí rạch bằng cách tạo điều kiện cho tĩnh mạch hồi lưu từ đầu và cổ. Ngoài ra, tư thế bán Fowler cũng giúp kiểm soát chảy máu sau mổ tuyến giáp, và hỗ trợ ngăn ngừa tình trạng tắc nghẽn đường thở ở bệnh nhân do phù nề thanh quản do thao tác phẫu thuật.

Nếu chưa quen với tư thế nằm ngửa cả đêm, người bệnh cũng có thể để thêm một chiếc gối dưới khớp gối, mục đích là ngăn cản quán tính lăn trở về tư thế nằm sấp.

Nằm ở tư thế đúng và an toàn cũng hỗ trợ cải thiện mất ngủ sau mổ tuyến giáp.

Xem thêm: Các tư thế ngủ đúng giúp ngủ ngon hơn

Điều chỉnh hormone tuyến giáp phù hợp

Các tình trạng liên quan đến tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến năng lượng, tâm trạng và cân nặng của người bệnh. Vì vậy, khi cảm thấy hồi hộp, mệt mỏi, đánh trống ngực, căng thẳng kéo dài hoặc cơ thể lờ đờ, thiếu minh mẫn, uể oải, sợ lạnh… cần báo ngay cho bác sĩ hoặc đến bệnh viện để được xem xét, đánh giá chức năng tuyến giáp hậu phẫu và có thể là điều chỉnh liều thuốc hormone tuyến giáp.

Điều chỉnh nhiệt độ phòng ngủ phù hợp

Duy trì nhiệt độ phòng phù hợp khi đi ngủ là điều quan trọng đối với bất kỳ ai, đặc biệt là nếu đang trong giai đoạn hồi phục sau phẫu thuật bệnh tuyến giáp.

Tuyến giáp sản xuất ra các hormone ảnh hưởng đến mức độ giãn nở của mạch máu và lượng nhiệt thoát ra khỏi cơ thể. Khi cơ thể sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp, nhiệt độ cơ thể sẽ tăng lên. Với chứng suy giáp, người bệnh thường cảm thấy dễ lạnh hơn, vì vậy cần điều chỉnh nhiệt độ với nhu cầu mỗi người.

Theo tự nhiên, nhiệt độ cơ thể đạt đỉnh vào cuối buổi chiều và giảm xuống vào buổi tối, kích hoạt sản xuất melatonin để chuẩn bị cho cơ thể đi vào giấc ngủ. Nhiệt độ ngủ tối ưu được cho là từ 25-27°C, tuy nhiên, mỗi người có thể hơi khác một chút vì tùy thuộc vào tình trạng và sự thoải mái.

Một số biện pháp giúp bạn ngủ ngon hơn

Mất ngủ sau mổ tuyến giáp thường xảy ra trong khoảng một tuần sau phẫu thuật. Thông thường sau thời gian này, giấc ngủ sẽ được cải thiện từ từ.

Song, chứng mất ngủ rất phức tạp, với mỗi người lại có diễn biến, thời gian và mức độ rối loạn giấc ngủ cũng khác nhau. Do vậy, nếu nhận thấy mất ngủ sau mổ tuyến giáp kéo dài và ngày càng nghiêm trọng, người bệnh nên thăm hỏi ý kiến của bác sĩ.

Bên cạnh đó, người bệnh nên sử dụng thêm các tinh chất thiên nhiên đã được kiểm chứng về hiệu quả cải thiện mất ngủ và độ an toàn cho sức khỏe như “bộ đôi” Blueberry và Ginkgo Biloba. Hiện nay, hai tinh chất này có trong sản phẩm OTiV.

Việc bổ sung cùng lúc các dưỡng chất này có tác dụng hỗ trợ chống gốc tự do mạnh mẽ, giúp ngăn ngừa sự tấn công của gốc tự do đến các tế bào thần kinh. Hơn nữa, nhờ có kích thước phân tử nhỏ, nên các dưỡng chất được hấp thu trọn vẹn bằng cách vượt qua hàng rào máu não, hỗ trợ tăng cường tuần hoàn máu não, cải thiện mất ngủ, đau đầu, giảm stress… và phòng ngừa đột quỵ chỉ với 1 viên OTiV mỗi ngày.

Sử dụng 1 viên OTiV mỗi ngày để hỗ trợ giảm căng thẳng, thư giãn tinh thần, từ đó hỗ trợ ngủ ngon, ngủ sâu giấc hơn

Mất ngủ sau mổ tuyến giáp là tình trạng phổ biến. Đôi khi, tình trạng này liên quan đến các yếu tố môi trường hoặc các tác dụng phụ do phẫu thuật gây ra. Vì vậy, khi bị mất ngủ kéo dài và không thuyên giảm, người bệnh nên thông báo cho bác sĩ đang chăm sóc để có biện pháp can thiệp chính xác.