9 bài thuốc dân gian trị mất ngủ được sử dụng nhiều nhất

Khi bị mất ngủ, nhiều người đã lựa chọn sử dụng các bài thuốc dân gian trị mất ngủ thay cho thuốc ngủ tân dược, vì e ngại tác dụng phụ. Những bài thuốc này không chỉ giúp thư giãn, cải thiện chất lượng giấc ngủ mà còn hỗ trợ tăng cường sức khỏe tổng thể. Hãy cùng khám phá các bài thuốc dân gian chữa mất ngủ được lưu truyền rộng rãi trong bài viết sau.

Các bài thuốc dân gian trị mất ngủ

Tại sao nên dùng các bài thuốc dân gian trị mất ngủ?

Các bài thuốc dân gian trị mất ngủ ngày càng được nhiều người tin dùng vì những lợi ích nổi bật mà phương pháp này mang lại:

• Sử dụng nguyên liệu tự nhiên: Các bài thuốc dân gian trị mất ngủ thường sử dụng các loại cây cỏ, hạt, quả… có sẵn trong tự nhiên.
• An toàn: Khi sử dụng đúng cách, các bài thuốc từ thảo dược dân gian có độ an toàn cao, ít gây hại cho cơ thể và không khiến người dùng bị phụ thuộc như một số loại thuốc tây.
• Hiệu quả: Hầu hết các bài thuốc dân gian đã được lưu truyền qua nhiều năm và được công nhận về hiệu quả trong việc cải thiện giấc ngủ.
• Chi phí tiết kiệm: Nguyên liệu dễ tìm, cách thực hiện đơn giản, giúp tiết kiệm chi phí, phù hợp cho những ai muốn tìm giải pháp cải thiện giấc ngủ lâu dài mà không phải đầu tư quá nhiều.

Các bài thuốc dân gian trị mất ngủ phổ biến hiện nay

Dưới đây là một số bài thuốc dân gian chữa mất ngủ hiệu quả, người bệnh nên lựa chọn và áp dụng đúng cách để cải thiện chất lượng giấc ngủ.

1. Bài thuốc chữa mất ngủ từ cây xấu hổ

Cây xấu hổ, còn gọi là trinh nữ, có vị ngọt và tính hàn nhẹ, là loại thảo dược quen thuộc trong y học cổ truyền. Loại cây này chứa các hoạt chất như tanin, crocetin, minosin, flavonoid, phenolic, axit amin,… có khả năng tác động lên hệ thần kinh, giúp giảm căng thẳng và cảm giác bồn chồn. Ngoài công dụng chính trong trị mất ngủ, cây xấu hổ còn được dùng để chống suy nhược cơ thể, giảm chóng mặt, đau đầu và tăng cường sức khỏe tinh thần.

Hướng dẫn thực hiện:

• Rửa sạch cây trinh nữ để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất, sau đó phơi khô hoặc sao vàng nhẹ. Bảo quản cây trinh nữ khô trong hộp kín ở nơi thoáng mát.
• Mỗi lần dùng, lấy 30g cây khô, rửa qua nước rồi đun với 150ml nước trong khoảng 30 phút để chiết xuất dược chất.
• Bạn nên uống nước nấu từ cây xấu hổ khoảng 2 giờ trước khi đi ngủ mỗi ngày, duy trì đều đặn trong vòng 2 tháng để nhận thấy hiệu quả.

Cây xấu hổ (trinh nữ) là một loại dược liệu tự nhiên

2. Bài thuốc chữa mất ngủ dân gian từ hoa tam thất

Hoa tam thất, thuộc họ nhân sâm, chứa nhiều hoạt chất quý như saponin và flavonoid, giúp an thần và cải thiện tuần hoàn máu não. Nhờ đó, hoa tam thất không chỉ giúp dễ ngủ mà còn hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh lý về thần kinh như lo âu và căng thẳng mãn tính. Nhiều người dùng cho biết, thường xuyên sử dụng hoa tam thất đã có được giấc ngủ sâu và ổn định, giảm tình trạng tỉnh giấc vào ban đêm và cảm giác bồn chồn.

Hướng dẫn thực hiện:

• Tán hoa tam thất khô thành bột mịn hoặc dùng nụ hoa khô hãm trà.
• Mỗi lần dùng, lấy 3 – 5g bột hoa tam thất pha trà, chia thành 2 lần uống trong ngày.
• Dùng trà tới khi vị ngọt đắng của hoa tan hết.
• Uống trà tam thất khoảng 1 giờ trước khi đi ngủ để tăng hiệu quả thư giãn và giúp ngủ ngon hơn.

3. Bài thuốc dân gian trị mất ngủ từ hoa bia

Hoa bia (hublong) là loại thảo dược có hương thơm nhẹ, thường được sử dụng trong các bài thuốc an thần, giúp giảm cảm giác lo lắng và hồi hộp. Các hợp chất xeton và flavonoid trong hoa bia có khả năng tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương, giúp cân bằng tâm trạng và mang lại giấc ngủ tự nhiên. Ngoài ra, hoa bia còn được dân gian dùng để giảm stress, làm dịu hệ thần kinh, từ đó hỗ trợ giấc ngủ ngon và sâu hơn.

Hướng dẫn thực hiện:

• Có thể sắc hoa bia tươi để lấy nước uống mỗi ngày, hoặc phơi khô hoa và đặt dưới gối để hoa tỏa hương tạo cảm giác thư giãn khi ngủ.
• Lưu ý sử dụng đều đặn mỗi ngày với liều lượng vừa phải, không dùng quá liều để tránh tác dụng phụ như buồn nôn hoặc đau đầu.

4. Bài thuốc trị mất ngủ từ cây nữ lang

Cây nữ lang là loại thảo dược có tác dụng mạnh trong việc an thần và giảm căng thẳng. Thành phần axit valerenic và valepotriate trong cây có khả năng kích thích thụ thể GABA trong não, làm dịu hệ thần kinh trung ương và giúp người dùng cảm thấy thư thái, dễ ngủ hơn. Cây nữ lang còn được ứng dụng rộng rãi trong các phương pháp trị liệu tự nhiên giúp giảm chứng lo âu, căng thẳng và mất ngủ kinh niên.

Hướng dẫn thực hiện:

• Dùng 10 – 15g thân và rễ cây nữ lang, rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất.
• Sắc thuốc từ cây nữ lang bằng cách đun nhỏ lửa trong khoảng 5 phút sau khi nước sôi.
• Uống trà này mỗi ngày để cải thiện tình trạng mất ngủ và giúp duy trì sự bình tĩnh, giảm căng thẳng thần kinh.

Rễ cây nữ lang là bộ phận thường được sử dụng làm thuốc trong y học cổ truyền

5. Bài thuốc chữa mất ngủ dân gian bằng cây lạc tiên

Cây lạc tiên là vị thuốc nam được đánh giá cao với công dụng an thần và dưỡng tâm nhờ chứa nhiều hợp chất hữu ích như tetraphylline A, B, passiflorin và cyanohydrin glycoside. Các chất này không chỉ giúp an thần mà còn giảm bớt sự căng thẳng và cải thiện chức năng thần kinh. Lạc tiên hỗ trợ người bệnh vào giấc ngủ dễ dàng hơn và duy trì giấc ngủ sâu.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị 15g lạc tiên, 30g lá vông, 10g dâu tằm, 2g tim sen và 90g đường phèn.
• Sơ chế và rửa sạch các nguyên liệu trên, sau đó đun sôi để lấy nước uống thay trà hàng ngày.
• Sử dụng bài thuốc này hằng ngày giúp cải thiện tình trạng mất ngủ, mang lại giấc ngủ sâu và hạn chế tỉnh giấc giữa đêm.

6. Sử dụng tâm sen cho bài thuốc dân gian trị mất ngủ

Tâm sen là dược liệu nổi tiếng trong Đông y với tác dụng thanh nhiệt, giải độc và đặc biệt là hỗ trợ giấc ngủ. Tâm sen chứa hai hoạt chất quan trọng là nuciferin và nelumbin, được biết đến với công dụng an thần mạnh mẽ, giúp ổn định thần kinh và giảm căng thẳng, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ. Tâm sen còn giúp làm dịu hệ thần kinh, giảm cảm giác lo âu và căng thẳng thường gây mất ngủ.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị 5g tâm sen, 20g lá vông, táo nhân và hoa nhài tươi mỗi loại 10g.
• Sao đen táo nhân để tăng tính ấm, sau đó đập dập.
• Lá vông sấy khô rồi tán mịn.
• Cho tâm sen, táo nhân và lá vông vào nồi cùng với 1 lít nước sôi, hãm như nước trà và lọc lấy nước.
• Cuối cùng, cho hoa nhài vào nước trà để tăng hương vị và dùng thay trà hằng ngày, uống trước khi đi ngủ.

7. Bài thuốc dân gian chữa mất ngủ với đinh lăng

Trong y học hiện đại, nhiều nghiên cứu cho thấy dịch chiết từ cây đinh lăng có tác dụng ức chế enzyme monoamine oxidase (MAO), loại enzyme gây suy giảm chất dẫn truyền thần kinh. Nhờ đó, đinh lăng giúp tăng cường truyền tải xung động thần kinh, ổn định hệ thần kinh và tăng cường sức đề kháng. Đặc biệt, đinh lăng còn có công dụng an thần, làm dịu hệ thần kinh, phù hợp để điều trị mất ngủ do căng thẳng kéo dài.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị cây đinh lăng, lá vông, tam diệp và rau má mỗi loại 20g; hoàng liên, hoàng bá và cây bạch kinh mỗi loại 10g; thêm 16g cây xấu hổ.
• Sơ chế và rửa sạch các nguyên liệu để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất.
• Cho tất cả nguyên liệu vào nồi cùng 700ml nước, đun sôi cho đến khi cô đặc lại còn khoảng 300ml.
• Chắt lấy phần nước và uống khi còn ấm.
• Thức uống này nên dùng trước khi đi ngủ để tối ưu hiệu quả an thần.

Cây đinh lăng trong môi trường tự nhiên

8. Dùng lá vông làm bài thuốc dân gian trị mất ngủ

Lá vông, với vị đắng nhẹ và tính bình, là dược liệu có tác dụng làm dịu thần kinh, an thần và ổn định tinh thần, rất phù hợp cho người bị mất ngủ do căng thẳng. Chiết xuất từ lá vông chứa erythrin, một hoạt chất giúp ức chế nhẹ hệ thần kinh trung ương, từ đó làm giảm cảm giác lo âu và căng thẳng, hỗ trợ giấc ngủ sâu và phục hồi sức khỏe.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị 30g lá vông, 50g cây lạc tiên và 10g lá dâu tằm.
• Rửa sạch các nguyên liệu để loại bỏ vi khuẩn và bụi bẩn.
• Đưa các dược liệu vào nồi cùng 1 lít nước và đun nhỏ lửa cho đến khi nước cô đặc lại còn khoảng 200ml.
• Chắt lấy nước và uống trong ngày, nên uống trước khi đi ngủ để hỗ trợ giấc ngủ tự nhiên.

9. Bài thuốc chữa mất ngủ dân gian từ cây xạ đen

Cây xạ đen, được sử dụng phổ biến trong y học cổ truyền, có tác dụng tiêu viêm, kháng khuẩn và tăng cường sức đề kháng. Ngoài ra, xạ đen còn hỗ trợ lưu thông khí huyết, giúp ổn định huyết áp và thư giãn thần kinh, từ đó giúp người bệnh dễ dàng đi vào giấc ngủ sâu hơn. Xạ đen đặc biệt thích hợp cho những người bị mất ngủ lâu ngày hoặc gặp khó khăn khi muốn duy trì giấc ngủ liên tục.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị 100g lá xạ đen, rửa sạch.
• Cho xạ đen vào nồi cùng 250 – 300ml nước.
• Đun sôi với lửa nhỏ cho đến khi lượng nước giảm còn phân nửa, lọc lấy phần nước cốt.
• Sử dụng bài thuốc dân gian trị mất ngủ này mỗi ngày, có thể uống thay nước lọc để hỗ trợ giấc ngủ tốt hơn.
• Lưu ý, khi sử dụng xạ đen, cần tránh các chất kích thích để đạt hiệu quả tốt nhất.

Lưu ý khi sử dụng bài thuốc dân gian chữa chứng mất ngủ

Mặc dù các bài thuốc dân gian chữa mất ngủ thường được cho là an toàn và lành tính, tuy nhiên khi áp dụng tại nhà vẫn cần tuân thủ một số lưu ý quan trọng sau đây:

• Sơ chế kỹ các nguyên liệu: Trước khi sử dụng, tất cả các nguyên liệu cần được làm sạch để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn và tạp chất để giảm nguy cơ nhiễm độc hay phản ứng phụ không mong muốn.
• Thận trọng với người có cơ địa nhạy cảm: Một số bài thuốc có thể không phù hợp với trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú và những người có cơ địa nhạy cảm hoặc dễ kích ứng. Nếu bạn thuộc các nhóm này, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ đông y trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn và tránh những phản ứng bất lợi cho cơ thể.
• Không nên tự ý kết hợp với thuốc tây: Sử dụng các bài thuốc dân gian kết hợp với thuốc tây có thể gây ra các tương tác không mong muốn. Để tránh những tác động tiêu cực, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi kết hợp các phương pháp này.

• Chỉ phù hợp cho tình trạng mất ngủ mới khởi phát: Các mẹo dân gian chủ yếu phát huy hiệu quả trong trường hợp tình trạng mất ngủ, khó ngủ ở giai đoạn nhẹ hoặc mới xuất hiện. Đối với người bệnh đã bị mất ngủ kéo dài, những bài thuốc dân gian này thường không đủ hiệu quả, tốt nhất nên đến các cơ sở y tế để khám nhằm xác định nguyên nhân và nhận tư vấn điều trị phù hợp.

Các bài thuốc dân gian thường chỉ phù hợp với những trường hợp mất ngủ nhẹ hoặc mới khởi phát

Một số biện pháp khác giúp bạn cải thiện giấc ngủ

Ngoài các bài thuốc dân gian trị mất ngủ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp giúp cải thiện tình trạng khó ngủ như sau:

• Thực hành các bài tập thư giãn: Tập các bài tập như thiền, hít thở sâu, yoga trước khi ngủ giúp thư giãn cơ thể và tâm trí, giảm căng thẳng, từ đó dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn.
• Thiết lập thói quen ngủ đều đặn: Cố gắng đi ngủ và thức dậy vào cùng một khung giờ mỗi ngày để điều chỉnh nhịp đồng hồ sinh học, giúp cơ thể quen với cơ chế thức ngủ hằng ngày.
• Hạn chế ánh sáng xanh trước khi ngủ: Tránh sử dụng thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính ít nhất 1 – 2 giờ trước khi ngủ, vì ánh sáng xanh có thể ức chế hormone melatonin, gây khó ngủ.
• Sử dụng tinh dầu thơm tự nhiên: Tinh dầu oải hương, cam chanh và bạc hà có tác dụng thư giãn, giúp giảm căng thẳng, cho tinh thần thoải mái hơn.
• Điều chỉnh nhiệt độ phòng phù hợp: Phòng ngủ mát mẻ, thoải mái giúp cơ thể dễ thư giãn và đi vào giấc ngủ sâu, nhiệt độ lý tưởng thường từ 18-22°C.
• Tránh caffeine và đồ uống có cồn trước giờ ngủ: Caffeine và cồn đều có thể gây khó ngủ, nên tránh dùng ít nhất 6 – 8 giờ trước khi đi ngủ.
• Thực hành các hoạt động thư giãn nhẹ trước khi ngủ: Đọc sách, nghe nhạc nhẹ hoặc tắm nước ấm giúp cơ thể và tinh thần thư giãn, tạo điều kiện thuận lợi cho giấc ngủ.
• Bổ sung thực phẩm giàu tryptophan: Chuối, sữa ấm, hạt óc chó là những thực phẩm giúp cơ thể sản sinh serotonin và melatonin, hỗ trợ giấc ngủ tự nhiên.
• Giới hạn giấc ngủ ngắn trong ngày: Nếu bạn cần ngủ trưa, hãy giới hạn thời gian dưới 30 phút để tránh ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm.

Ngồi thiền giúp tâm trí thư giãn, bạn sẽ dễ đi vào giấc ngủ hơn

Theo các nghiên cứu khoa học, gốc tự do hình thành và gia tăng trong quá trình chuyển hóa tự nhiên của cơ thể, đặc biệt khi bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như căng thẳng, stress, lối sống thiếu khoa học và thói quen lạm dụng chất kích thích sẽ. Khi các gốc tự do tăng sinh quá mức sẽ tấn công và gây tổn thương các tế bào thần kinh và thành mạch máu dẫn đến hình thành các mảng xơ vữa và huyết khối trong lòng mạch, gây hẹp động mạch, cản trở lưu lượng máu và giảm lượng oxy lên não, từ đó gây khó ngủ và mất ngủ.

Để hỗ trợ cải thiện chứng mất ngủ hiệu quả, bạn nên bổ sung các dưỡng chất có khả năng kiểm soát gốc tự do có lợi cho não bộ, chẳng hạn như Blueberry và Ginkgo Biloba. Chiết xuất Anthocyanin cùng Pterostilbene trong quả Blueberry và Flavonoid cùng Terpenoid trong Ginkgo Biloba đã được các nhà khoa học chứng minh có khả năng vượt qua hàng rào máu não, giúp trung hòa các gốc tự do và kích hoạt các enzyme chống gốc tự do tự nhiên trong cơ thể.

Các bài thuốc dân gian trị mất ngủ là giải pháp tự nhiên, an toàn và hiệu quả cho những ai mong muốn cải thiện giấc ngủ mà không phụ thuộc vào thuốc ngủ. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, người bệnh nên kết hợp lối sống lành mạnh và tham khảo ý kiến chuyên gia khi cần thiết.