Những tác hại nghiêm trọng khi lạm dụng thuốc đau đầu

Đau nửa đầu nếu không được cải thiện sẽ dẫn đến suy giảm trí nhớ, mất trí, trầm cảm, mất thị lực và mù vĩnh viễn. Vấn đề đặt ra là sử dụng thuốc chống đau đầu như thế nào cho hiệu quả và hạn chế tối đa tác dụng phụ. 

Vì sao phải chống đau đầu?

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đau nửa đầu đang trở thành vấn nạn toàn cầu với 11% dân số trưởng thành trên thế giới mắc phải, trong đó 2/3 bệnh nhân là phụ nữ. 

Đau nửa đầu thường có tính chất đau theo từng cơn, buốt nhói một bên hoặc cả đầu. Cơn đau thường bắt đầu từ giữa trán hay phía trên mắt rồi lan ra một bên đầu, kéo dài từ 4 đến 72 giờ. Bệnh nhân có thể có những dấu hiệu báo trước như mỏi mệt, hoa mắt, ù tai, tê tay chân, buồn nôn, nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh…Nếu triệu chứng đau đầu kéo dài trên 15 ngày/tháng, liên tục trong 3 tháng thì đó là bệnh đau nửa đầu mãn tính.

Thuốc đau đầu không phải là giải pháp lâu dài cho cơn đau của bạn

Đau nửa đầu không chỉ ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt mà còn ẩn chứa nhiều nguy cơ nghiêm trọng như: trầm cảm, suy thoái võng mạc, mù, đột quỵ não… Hiện nay, đau nửa đầu đang là một trong 20 nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật, với phụ nữ bệnh xếp thứ 9 về nguyên nhân gây tàn tật. 

Đau đầu là một triệu chứng rất hay gặp trong cuộc sống, nhất là đau nửa đầu. Việc thăm khám và cải thiện kịp thời các triệu chứng đau đầu khó chịu nhằm hạn chế những biến chứng nặng của bệnh là điều cần thiết. Tuy nhiên, không vì thế mà chuyên gia lạm dụng các loại thuốc chống đau đầu trong cải thiện chứng bệnh này. Nhiều người tự ý mua các loại thuốc cải thiện về sử dụng mà không biết rằng mỗi người có một cơ địa và thể trạng khác nhau, không thể dùng chung một loại thuốc cho nhiều người.

Dùng thuốc chống đau đầu sao cho đúng?

Đầu tiên, cần xác định nguyên nhân của những con đau đầu. Đau nửa đầu phần lớn xuất phát từ nguyên nhân mạch máu não. Các nghiên cứu gần đây chỉ ra, gốc tự do là một trong những tác nhân quan trọng làm khởi phát đau nửa đầu. Tại não, gốc tự do sinh ra liên tục, lắng đọng ở thành mạch máu, thúc đẩy quá trình xơ vữa, hình thành các mảng xơ vữa và huyết khối, làm hẹp lòng động mạch cản trở máu dẫn oxy về nuôi não. 

Bên cạnh đó, gốc tự do và các hóa chất trung gian sinh ra trong quá trình chuyển hóa ở não làm gia tăng hoạt động bạch cầu, khởi phát quá trình viêm và sản sinh chất gây giãn mạch Nitric Oxide và Histamine. Tình trạng này xảy ra quá mức làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu. Những cơ chế phức tạp này dẫn đến những rối loạn vận mạch, khiến mạch máu não giãn nở, biến đổi bất thường và gây nên cơn đau nửa. 

Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra chỉ số phản ứng oxy hóa trong máu tăng cao ở những bệnh nhân đau nửa đầu, làm sản sinh ra vô số gốc tự do gây hại cho mạch máu.

Ngoài tác nhân gốc tự do, những cơn đau nửa đầu còn được biết đến là hậu quả của các yếu tố khác như: sự di truyền gen dễ bị tổn thương, ảnh hưởng của các kích thích dây thần kinh cảm giác, sự phóng thích các peptides thần kinh...

Việc sử dụng thuốc đau đầu cần dựa trên những tác nhân gây bệnh này để cải thiện cơn đau đầu. Quá trình cải thiện phải được các chuyên gia chuyên khoa theo dõi và chỉ định liệu trình cải thiện phù hợp cho tình trạng của từng trường hợp.  

Tuy nhiên, trong số những bệnh nhân bị đau đầu, đau nửa đầu, đa phần đều chịu đựng để cơn đau tự hết hoặc mua thuốc giảm đau “hòa hoãn”. Chính điều này khiến những cơn đau đầu cấp thường xuyên tái diễn và dần trở thành mãn tính, khó cải thiện.

PGS.TS Vũ Anh Nhị

Phòng ngừa đau đầu

Việc bổ sung các chất chống gốc tự do gần đây đã được các nhà khoa học khuyến cáo nhằm ngăn ngừa và giảm thiểu các cơn đau nửa đầu. Các chất chống gốc tự do quý có trong thiên nhiên, như trong Blueberry, giúp hạn chế sản sinh các chất giãn mạch, giảm phản ứng viêm, bảo vệ thành mạch máu, khơi thông dòng máu cho não.

Mặt khác, các chất chống gốc tự do trong Blueberry còn vượt qua hàng rào máu não, kích hoạt các men bảo vệ não như Catalase và Superoxide dismutase... Các men này có nhiệm vụ giữ cho các tế bào thần kinh không bị vô hiệu hóa trước sự tấn công của các gốc tự do, kích thích sự hoạt động của các tín hiệu thần kinh trong não và cải thiện đáng kể các triệu chứng đau đầu.

Bên cạnh đó, thay vì lạm dụng thuốc giảm đau để chống đau đầu, người bệnh nên quan tâm đến chế độ ăn uống, tập luyện hợp lý. Đây là liều thuốc quan trọng, tạo tinh thần thoải mái, giảm tái phát các cơn đau nửa đầu. Nên tập thói quen suy nghĩ tích cực, lạc quan trong cuộc sống gia đình, xã hội và công việc để tránh căng thẳng đầu óc. Thường xuyên gặp gỡ, trò chuyện cùng bạn bè, người thân để giải tỏa những áp lực, lo âu trong đời sống. Hạn chế sử dụng các thiết bị công nghệ như laptop, điện thoại, máy tính bảng…

 Kỳ Anh